تعویض مفصل زانو؛ درمانی قطعی برای دردهای شدید و مداوم زانو

تعویض مفصل زانو | پیشرفته‌ترین متد جراحی، هزینه و نحوه جراحی

تغییر سبک زندگی، عدم تحرک کافی، تغذیه نامناسب، زندگی ماشینی در دنیای مدرن باعث شده است تا بسیاری از اندام‌ها از جمله مفصل زانو در معرض آسیب‌های جدی قرار بگیرند. مفصل‌ زانو بدلیل پیچیدگی و محل قرارگیری، به‌عنوان یکی از حساس‌ترین قسمت‌های بدن به‌شمار می‌آید که احتمال بروز آسیب‌های متعدد به آن وجود دارد. درصورتی‌که این مفصل به دلایل مختلف آسیب ببیند، فرد درد شدیدی را تحمل می‌کند و توانایی زندگی عادی خود را از دست می‌دهد. در موارد شدید که درمان‌های دارویی یا فیزیوتراپی کارساز نباشد، تعویض مفصل زانو به‌عنوان یک راهکار درمانی قطعی و موثر در نظر گرفته می‌شود. همانطور که می‌دانید، مشکلات و دردهای مفصل زانو در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است. اما خوشبختانه با پیشرفت‌های علم پزشکی، جراحان باتجربه و با تکنیک روز، پروتزهای بسیار باکیفیت و کارآمد، جراحی تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی زانو) به یکی از موفق‌ترین و موثرترین جراحی‌های دنیا تبدیل شده است.
​​​​​​​
لطفا تا انتهای این صفحه همراهمان باشید تا به سوالات پرتکرار شما عزیزان پاسخ دهیم.

تعویض مفصل زانو چیست؟
​​​​​​​

جراحی تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی زانو) درمانی است برای جایگزینی تمام یا بخشی از مفصل زانو با پروتزهای زانو می‌باشد. جراح غضروف و استخوان آسیب‌دیده را با مفصلی مصنوعی (پروتز) جایگزین می‌کند. این فرایند شامل  بازسازی و جایگزینی مفاصل تحلیل رفته با استفاده از پروتز است. 

به عبارت بهتر در زمان آسیب دیدن یا ساییده شدن غضروف مفصلی زانو، درد در این ناحیه افزایش می‌یابد و زانو به سختی حرکت می‌کند. در این شرایط استخوان‌ها به جای لغزش روی یکدیگر، به هم ساییده و له می‌شوند. جراحی زانو باعث می‌شود تا بیمار دیگر دردی در این ناحیه نداشته باشد و زانو در مسیر درست خود به حرکت ادامه دهد. بهبودی کامل پس از تعویض مفصل زانو ممکن است در برخی از بیماران که تخریب مفصلی آنها بسیار شدید است تا چند هفته طول بکشد؛ اما می‌توان برخی از فعالیت‌های معمول خود را به تدریج با بهبودی از سر گرفت. لازم است بدانید که هر چقدر جراح با تجربه‌تر و با تکنیک به‌روزتر و با پروتزهای با کیفیت‌تر جراحی انجام شود، مدت زمان بهبودی هم کاهش می‌یابد.





​​​​​​​​​​​بر همین اساس مهم‌ترین مزایای انجام عمل تعویض مفصل زانو عبارت‌اند از:

• ​​​​​​​امکان تحرک کامل بدون درد و سفتی مفصل‌ها
• برطرف شدن محدودیت حرکتی و بازگشت مفصل به حالت نرمال
• جلوگیری از آسیب به سایر مفصل‌های مجاور
• اصلاح انحراف و بدشکلی (دفورمیتی) زانو، مانند زانو پرانتزی یا زانو ضربدری
• شرکت در فعالیت‌های مختلف روزمره بدون هیچ‌گونه درد
• افزایش کیفیت زندگی و سلامت کلی

مهم‌ترین هدف جراحی زانو درمان قطعی درد و محدودیت شدید است
​​​​​​​

زمانی که فشار بیش از حد به مفصل زانو وارد می‌شود، فرد حتی در انجام ساده‌ترین فعالیت‌ها مانند: بالا رفتن از پله، بلند شدن از زمین یا حتی راه رفتن عادی دچار مشکل می‌شود. این درد به‌گونه‌ای است که همیشه با فراد همراه است و در زمان نشستن و خوابیدن نیز می‌توان آن را حس کرد. معمولا در چنین شرایطی روش‌های غیرجراحی مانند: مصرف داروها، فیزیوتراپی، کاهش فعالیت‌های سنگین، توجه به رژیم غذایی مناسب و ... را در نظر می‌گیرند. اما درصورتی‌که هیچ کدام از این روش‌ها کارساز نبود و بهبودی در فرد حاصل نشد، فرد باید عمل جراحی زانو را انجام دهد.
فرایند تعویض مفصل زانو، مشکل دردهای شدید و تغییر فرم آن‌ را کاملا اصلاح خواهد کرد و فرد پس از طی کردن دوران بسیار کوتاه نقاهت می‌تواند بدون مشکل، فعالیت‌های خود را از سر بگیرد. بر همین اساس اصلی‌ترین هدف جراحی زانو، درمان دردهای آرتروز، روماتیسم، ساییدگی، انحراف زانو پرانتزی، انحراف زانو ضربدری، تخریب سطح مفصلی زانو و ... است.​​​​​​​

دلایل اصلی نیاز به جراحی تعویض‌ مفصل زانو

تعویض مفصل زانو از ساییده شدن غضروف مفصل زانو جلوگیری می‌کند. بسیاری از افرادی که به دلایل مختلف ناشی از فعالیت‌های ورزشی، کهولت سن، آسیب‌های مادرزادی، سبک زندگی غلط، تصادفات و... به دردهای مفصلی در ناحیه زانو مبتلا هستند، در صورت تشدید دردهای خود می‌توانند عمل جراحی زانو را انجام دهند. پزشکان معمولا در صورت درد شدید مفاصل، تحرک محدود و مشکل در حرکت زانو، تورم و التهاب دائمی زانو و سفتی و سخت شدن آن‌ها، به بیماران توصیه می‌کنند مفصل زانوی خود را تعویض کنند.

بر همین اساس مهم‌ترین دلایل نیاز به جراحی زانو عبارت‌اند از:
​​​​​​​

• ​​​​​​​آرتروز زانو: این عارضه شایع‌ترین دلیل برای جراحی و تعویض مفصل زانو است و معمولا پس از آسیب شدید یا افزایش سن ایجاد می‌شود.

• شکستگی استخوان: به ندرت اتفاق می‌افتد؛ اما شکستگی استخوان زانو که باعث آرتریت می‌شود به جراحی نیاز دارد.

• مصدومیت‌های شدید ورزشی: ورزشکاران برای بهبود دامنه حرکتی زانو و کاهش درد شدید از این روش درمانی استفاده می‌کنند.

• آرتریت روماتوئید یا آرتریت التهابی: در این شرایط غشای اطراف مفصل زانو ضخیم و ملتهب می‌شود و التهاب مزمن با آسیب رساندن به غضروف درد شدیدی را ایجاد می‌کند.

• آرتریت پس از ضربه: این نوع آرتریت به دلیل آسیب شدید زانو است. هنگامی که استخوان‌های اطراف زانو می‌شکنند یا رباط‌های زانو پاره می‌شوند، این امر بر عملکرد غضروف زانو تاثیر می‌گذارد.

• انحراف زانوی پرانتری یا زانوی ضربدری: در این موارد برای اصلاح دفورمیتی زانو (انحراف) از روش‌های تعویض مفصل زانو یا اوستئوتومی اصلاحی استفاده می‌شود.

جراحی زانو به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین روش‌های بهبود دردهای شدید مفصلی، همیشه گزینه‌ی اول برای درمان نیست. پزشکان در ابتدا برای درمان دردهای ناحیه مفصلی روش‌های غیر جراحی و تجویز داروها را در دستور کارشان قرار می‌دهند. با این ‌حال وجود دائمی برخی علائم، دردها، انحراف‌ها، تخریب مفصل و ... باعث می‌شود که جراحی بهترین و موثرترین گزینه باشد. فراموش نکنید دردها و مشکلات ناحیه زانو (قبل از درمان یا جراحی) پیش‌رونده هستند. به این معنا که با گذشت زمان بدتر می‌شوند و شاید شما را زمین‌گیر کنند. به همین دلیل اگر علائم دردهای این ناحیه را جدی نگیرید، در بلندمدت با آسیب شدید مفصل زانو و مفاصل مجاور آن روبه‌رو می‌شوید. 

بر همین اساس مهم‌ترین علائمی که نشان می‌دهند به تعویض مفصل زانو نیاز دارید عبارت‌اند از
​​​​​​​

• آرتریت شدید
• موثر نبودن درمان‌های غیر جراحی
• عدم توانایی در انجام فعالیت‌های عادی زندگی به دلیل درد شدید
• احساس درد حتی در زمان استراحت
• متورم بودن همیشگی زانو
• تغییر شکل و فرم زانو
• عدم توانایی در راه رفتن طولانی‌مدت
• سفتی و خشکی مفصل زانو
• ​​​​​​​کاهش دامنه حرکتی مفصل
• مشکل داشتن در بلند شدن از زمین یا صندلی
• خم شدن زانو به سمت داخل یا خارج

علائمی که نشان می‌دهند به جراحی زانو نیاز دارید و کاندید جراحی هستید​​​​​​​

آرتروسکوپی زانو؛ درمان طیف وسیعی از مشکلات زانو
​​​​​​​

اگر اشعه ایکس آرتریت زیادی را نشان نمی‌دهد و جراح مشکوک است که منیسک پاره شده است، آرتروسکوپی زانو می‌تواند انتخاب خوبی باشد. این متد یک روش نسبتا جزئی به‌شمار می‌آید که معمولا به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و بهبودی در بیماران بسیار سریع اتفاق می‌افتد. در این روش با یک دوربین بسیار کوچک بنام آرتروسکوپ، مشکلات مفصل از طریق بافت‌های نرم بر روی مانیتور مشاهده می‌شود و مطابق همان، پروسه درمانی آغاز می‌شود. با‌این‌حال، اگر اشعه ایکس میزان قابل توجهی از آرتریت را نشان دهد، آرتروسکوپی زانو نمی‌تواند گزینه مناسبی باشد. آرتروسکوپی زانو برای درمان مشکلاتی مانند ترمیم یا خارج‌سازی پارگی مینیسک زانو، بازسازی لیگامان صلیبی ACL، خارج‌سازی اجسام آزاد درون زانو، بازسازی لیگامان صلیبی خلفی PCL، خروج بافت‌های ملتهب زانو، درمان مشکلات کشکک زانو و ... کابرد دارد.

​​​​​​​جراحی استئوتومی زانو برای اصلاح انحراف زانو بصورت پرانتزی یا ضربدری بسیار کاربرد دارد و از آرتروز زودرس هم پیشگیری می‌نماید. 
استئوتومی زانو شامل بریدن قسمت فوقانی ساق پا (درشت نی) یا قسمت تحتانی استخوان ران (فمور) و تراز کردن آنها می‌باشد و تغییر موقعیت یکی از استخوان‌های اطراف مفصل زانو است. این کار برای جهت‌‌دهی مجدد فشارهایی انجام می‌شود که با راه رفتن و دویدن معمولی به وجود می‌آیند تا این فشارها از قسمت غیر آرتروز زانو عبور کنند و باعث تخریب بیشتر مفصل نشوند. به همین دلیل اگر بیش از یک ناحیه زانو درگیر باشد، این روش جراحی زانو نمی‌تواند گزینه مناسبی باشد.

استئوتومی یا بریدن استخوان​​​​​​​

انتخاب بهترین روش تعویض مفصل زانو بر اساس شرایط بیمار

با وجود تنوع متدهای درمانی برای تعویض مفصل زانو و کاربردهای هر کدام از این روش‌ها، پزشکان برای انتخاب بهترین روش جراحی زانو به سن بیمار، شدت تخریب، شرایط بدنی و بیماری‌های زمینه‌ای او توجه می‌کنند. جراحی تعویض مفصل زانو، هیچ محدودیت سنی برای افراد ندارد. اما معمولا بیشترین بازه‌ی سنی که کاندید این جراحی هستند، افراد بین 40 الی 80 سال می‌باشند. پزشکان برای افراد جوان‌تر اصولا توصیه می‌کنند که از دارو درمانی و فیزیوتراپی استفاده کنند. اگر استفاده از دارو و ... بهبودی در مشکلات مفصل بیمار ایجاد نکرد، جراحی بهترین روش درمانی می‌باشد. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره‌های تخصصی برای درمان دردهای شدید زانوی خود، از خدمات کلینیک دکتر طاهری اعظم بهره‌مند شوید.
​​​​​​​
بر همین اساس دو گروه اصلی کاندید اصلی تعویض مفصل زانو هستند:

• افرادی که به دلایل مختلف دچار شکستگی یا خُرد شدن مفصل زانو شده‌اند
• افراد مبتلا به رماتیسم

طول عمر پروتز زانو چقدر است؟
​​​​​​​

طول عمر پروتز زانو، ارتباط مستقیمی با تکنیک جراح، تجربه جراح، جنس و کیفیت پروتز و ... دارد. با این وجود اگر تمام شرایط به درستی و توسط جراح باتجربه و تکنیک به‌روز رعایت شوند، پروتزهای باکیفیت زانو نزدیک به سه دهه (30سال) طول عمر دارند و بدون هیچ مشکلی به کارشان ادامه می‌دهند.
بر همین اساس لازم است قبل از اقدام به تعویض مفصل زانو، حتما با دکتر متخصص صحبت کنید تا ببینید بهترین راهکار برای درمان دردهای شدید ناحیه زانوی شما چیست؟ در ادامه به عوامل موثری اشاره می‌کنیم که در افزایش طول عمر پروتزها و ماندگاری کیفیت جراحی زانو نقش دارند. ​​​​​​​

فرایند تعویض مفصل زانو چگونه است؟

زمانی که مفصل‌های زانو ساییده می‌شوند، فاصله استخوان‌ها نسبت به یکدیگر افزایش می‌یابد و اصطکاک موجود بین آن‌ها، دامنه حرکتی زانو را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی ضمن ایجاد محدودیت‌های مختلف در انجام فعالیت‌های روزمره، درد شدید در ناحیه زانو را احساس می‌کنید. 

عمل جراحی زانو باعث می‌شود تا علائم ساییدگی، روماتیسم، تخریب مفصل و آرتروز زانو پس از گذشت مدت‌زمان کوتاهی از بین بروند. در طول این عمل، جراح ارتوپد غضروف و استخوان آسیب‌دیده را برمی‌دارد و سپس ایمپلنت (پروتز) جدید را قرار می‌دهد که از فلز، پلاستیک و یا هر دو ساخته شده است.
​​​​​​​

بر همین اساس عمل تعویض مفصل زانو به طریقه زیر انجام می‌شود:

• بیهوشی: استفاده از روش‌های بیهوشی عمومی یا موضعی با تشخیص پزشک و مطابق شرایط بیمار
• ایجاد شکاف در زانو: جراح ارتوپد شکافی کوچک در ناحیه مفصل زانو ایجاد می‌کند تا بتواند به استخوان‌های ناحیه مفصل دسترسی داشته باشد
• حذف نواحی آسیب‌دیده: استفاده از ابزاری مخصوص برای جراحی و حذف غضروف، سطح مفصلی استخوان ران و ساق
• جایگزین کردن ایمپلنت: جایگزین کردن پروتز و ایمپلنت‌های مخصوص به جای مفصل آسیب‌دیده

مراقبت‌های بعد از تعویض‌ مفصل زانو
پس از انجام عمل جراحی زانو، ممکن است انتظار داشته باشید که به حالت نرمال و بدون درد برگردید. این موضوع اتفاق می‌افتد؛ اما کاملا به روند درمان و مراقبت‌های پس از آن بستگی دارد. بااین‌حال پزشکان برای بهبود روند درمانی و طی شدن موفقیت‌آمیز دوره نقاهت، نکاتی احتیاطی را در نظر می‌گیرند تا بتوانید در مدت‌زمان کوتاه‌تری فعالیت‌های روزمره را انجام دهید. 
بیماری که جراحی تعویض مفصل زانو انجام می‌دهد، بسته به میزان پیگیری و پاسخ به توانبخشی، حدودا یک روز در بیمارستان بستری می‌شود. بنابراین بعد از این مدت و تا زمان رسیدن به بهبودی کامل باید نکات مراقبتی را رعایت کند.

بر همین اساس برخی از مهم‌ترین نکات مراقبتی بعد از عمل جراحی زانو عبارت‌اند از:
​​​​​​​

حرکت سریع: پس از مرخص شدن بهتر است بنشینید و یا با عصا و واکر راه بروید.

ایجاد فشار: استفاده از جوراب‌های کشسان بر روی ساق پا، باعث آزاد شدن هوای پاها می‌شود. این فرایند به جلوگیری از تجمع خون در رگ‌ها و عدم تشکیل لخته خون کمک می‌کند.

مصرف داروهای رقیق‌کننده: ممکن است متناسب با میزان فعالیت و مدت‌زمان بهبودی، چند هفته بعد از عمل به داروهای رقیق‌کننده خون نیاز داشته باشید.

انجام تمرینات تنفسی: برای افزایش سطح فعالیت‌های خود نیاز دارید که تمرینات مکرر تنفسی انجام دهید.

مصرف داروهای خاص: استفاده از مکمل‌های آهن به بهبود زخم و قدرت عضلانی کمک می‌کند.

​​​​​​​عدم فشار به زانو: خم نشدن و بلند نکردن وسایل سنگین برای چند هفته اول باید رعایت شود.

عدم ثابت ماندن به‌مدت طولانی: این کار مچ پا را متورم می‌کند.

انتخاب مکانی مناسب برای استراحت: محلی را انتخاب کنید که نیاز زیادی به بالا و پایین رفتن نداشته باشد.

استفاده از صندلی ثابت: برای نشستن باید از یک صندلی ثابت استفاده کنید.

توجه به روش صحیح استحمام: برای دوش گرفتن حتما باید در حالت نشسته باشید.

انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو یک اصل مهم برای بهبودی است

بسیاری از بیماران فکر می‌کنند با انجام عمل تعویض مفصل زانو می‌تواند فورا به زندگی عادی برگردند. درصورتی‌که نقش فیزیوتراپی را در این بین نادیده می‌گیرند. بعد از انجام عمل، فیزیوتراپیست نکات مهم و تمرینات کاربردی را به شما آموزش می‌دهد تا متناسب با وضعیت شما، برنامه توان‌بخشی ورزشی تنظیم شود. البته در ابتدای شروع تمرین‌ها احساس کمی درد طبیعی است؛ به همین دلیل در کنار فیزیوتراپی باید داروهای مسکن تجویز شده را نیز مصرف کنید تا بتوانید این تمرینات ورزشی را به‌صورت منظم انجام دهید.

خطرات و عوارض جراحی مفصل‌ زانو
​​​​​​​

تعویض مفصل زانو اگر توسط جراح باتجربه و تکنیک به‌روز و پروتزهای باکیفیت انجام شود، عوارض بسیار پایینی دارد. با این‌حال بیماران باید متناسب با شرایط خود با این عواض احتمالی آشنا باشند تا بتوانند برترین روش درمانی را برای کاهش دردهای خود به کار بگیرند. البته اگر فرایند عمل تعویض مفصل زانو را نزد یک پزشک متخصص و با تجربه انجام دهید، بسیاری از خطرات احتمالی کاهش می‌یابند. دکتر طاهری اعظم از بزرگ‌ترین و باتجربه‌ترین جراحان زانو در کشور است که با به‌کارگیری جدیدترین متدهای درمانی و بهترین پروتزهای دنیا، مشکلات و آسیب‌های مفصل زانوی شما را درمان می‌کند.
​​​​​​​

مهم‌ترین عوارض جراحی زانو عبارت‌اند از:

• عفونت: کمتر از 2 درصد بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شامل تب، قرمزی، تورم، خونریزی، تخلیه یا افزایش درد در اطراف ناحیه عمل می‌شود.
• لخته خون: احتمال ترومبوز ورید عمقی (DVT) در پاها، لخته خون در ریه‌ها و آمبولی ریه امکان‌پذیر است.​​​​​​​​​​​​​​آسیب عصبی: منجر به بی‌حسی یا ضعف می‌شود.
• درد یا سفتی مداوم: نواحی زانو کاملا سفت می‌شوند.
• تشکیل استخوان اضافی: در اطراف مفصل زانو مصنوعی که منجر به محدود شدن دایره حرکتی زانو می‌شود.
• بافت اسکار اضافی: حرکت زانو را محدود می‌کند.
• ناپایداری کاسه زانو: باعث می‌شود نواحی بیرونی زانو دچار دررفتگی شوند.
• فرسودگی سطوح ایمپلنت: باعث شل شدن اجزا می‌شود.

هزینه عمل تعویض مفصل زانو چقدر است؟

کلینیک‌های مختلف برای جراحی زانو متناسب با شرایط بیمار، تعرفه‌های جداگانه‌ای را در نظر می‌گیرند. به‌طورکلی افراد تحت پوشش بیمه‌های درمانی و تکمیلی، هزینه کمتری را می‌پردازند. با این‌حال برخی عوامل موثر دیگر نیز در تعیین تعرفه دقیق عمل تعویض مفصل زانو نقش دارند.
این عوامل عبارت‌اند از:

• عفونت کمتر از 2 درصد بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شامل تب، قرمزی، تورم، خونریزی، تخلیه یا افزایش درد در اطراف ناحیه عمل می‌شود.
• مشکلات مفصل بیمار و دلیل جراحی
• ​​​​​​​نوع پروتزی که قرار است استفاده شود
• تجربه و مهارت پزشک جراح
• تجهیزات بیمارستان و تیم اتاق عمل

​​​​​​​عمل تعویض مفصل زانوی خود را به دکتر طاهری اعظم بسپارید

انتخاب جراح باتجربه و با تکنیک روز جراحی دنیا، مهم‌ترین گام برای تضمین کیفیت عمل جراحی زانو است. دکتر افشین طاهری اعظم، جراح لگن، زانو و هیپ و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی می‌باشد که به اجرای انواع روش‌های درمانی و جراحی برای رفع آرتریت‌های شدید تسلط کامل دارد. ایشان عضو فعال و رسمی انجام جراحان زانو و لگن آمریکا هستند و نامی شناخته‌شده در جامعه پزشکی ایران و جهان به‌شمار می‌آیند.

اگر می‌خواهید از هزینه دقیق جراحی تعویض مفصل زانو مطلع شوید، لطفا با شماره‌های مطب در تماس باشید تا شما را بصورت دقیق راهنمایی کنند.​​​​​​​