یکی از انواع اصلی عفونت لگن، عفونت مفصلی است که با نام ساکروایلیت نیز شناخته می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که مفصل اتصال ستون فقرات به لگن، تحریک و دچار التهاب شود. یکی از عوامل شایع بروز این بیماری، آرتریت به ویژه از نوع اسپوندیلیت آنکیلوزان است. با این حال این بیماری، عوامل بروز دیگری نیز دارد. از درمان‌های عفونت لگن نیز می‌توان به فیزیوتراپی، درمان‌های دارویی و درمان‌های مبتنی بر جراحی اشاره کرد. در این مطلب از سایت دکتر طاهری اعظم با این بیماری آشنا می‌شوید.
ساکروایلیت چه نوع بیماری است؟
ساکروایلیت یک بیماری مرتبط با مفاصل ساکروایلیاک است. این مفاصل در نقطه اتصال ستون فقرات به لگن در دو طرف قرار دارند. بروز التهاب و عفونت لگن در ناحیه این مفاصل باعث بروز دردهایی در نواحی کمر، عضلات باسن و گاهی نیز در پاها می‌شود.
محل دقیق مفاصل ساکروایلیاک، جایی است که آخرین بخش مثلثی‌شکل از ستون فقرات با نام ساکروم، به بخش بالایی استخوان لگن با نام ایلیوم توسط مفاصل ساکروایلیاک متصل می‌شود. این مفاصل همچنین ابعاد بزرگ و نقش مهمی در تحرک دارند. عوامل بروز بیماری ساکروایلیت، این مفاصل را تحریک کرده و باعث بروز التهاب یا عفونت لگن می‌شوند. توجه داشته باشید که بسیاری از افراد در زمان کمردرد تصور می‌کنند که بیماری آنها مربوط به ستون مهره‌ها است. در حالی که ساکروایلیت نیز می‌تواند درد در ناحیه کمر را ایجاد کند.
درکل، تشخیص دادن ساکروایلیت اغلب دشوار است، چرا که عوامل بسیاری باعث ایجاد درد در این نواحی می‌شوند. علیرغم اینکه پزشکان اطلاع دقیقی از تعداد مبتلایان ندارند، تخمین زده می‌شود بین ده تا بیست‌وپنج درصد از کسانی که به کمردرد دچارند، از عفونت لگن رنج می‌برند.
بیماری ساکروایلیت چقدر شایع است؟
به‌دلیل برخی علائم مشترک میان بیماری ساکروایلیت با بسیاری از بیماری‌های مرتبط با ستون فقرات، تخمین اینکه سالانه چه تعداد از افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند، دشوار است. با این حال پیش‌بینی می‌شود در حدود یک چهارم از افرادی که دارای علائم کمر درد هستند، به این بیماری مبتلا می‌باشند. بنابراین این یک بیماری نسبتا شایع است و باید آن را جدی گرفت.
التهاب و اختلال عملکرد مفصل ساکرو ایلیاک
التهاب مفصل ساکروایلیاک و اختلال در عملکرد آن، هر دو از عوامل مهم در بروز کمردرد و احساس درد در ساق پا می‌شوند. با اینحال بین این دو تفاوت کوچکی وجود دارد:
- التهاب مفصل ساکروایلیاک: التهاب مفصل ممکن است ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک باشد یا نباشد.
- اختلال عملکرد مفصل ساکرو ایلیاک: این بیماری به طور کلی به احساس درد در ناحیه مفصل ساکروایلیاک اشاره دارد که ناشی از حرکت غیرطبیعی در مفصل مذکور است یا حرکت زیاد یا عدم تحرک لازم، معمولا منجر به التهاب مفصل ساکروایلیت می‌شود.
علائم عفونت و التهاب مفاصل ساکروایلیاک لگن
کمر درد رایج‌ترین نشانه بیماری ساکروایلیت است. این درد معمولا با نشستن طولانی‌مدت یا نشستن و ایستادن طولانی‌مدت در یک وضعیت خاص، تشدید می‌شود. دردهایی مانند تیر کشیدن و احساس دردی مانند ضربه چاقو یا دردهای مبهم از دیگر علائم این بیماری است. در این بیماری معمولا درد از ناحیه کمر شروع می‌شود و به عضلات باسن گسترش مییابد.
احساس سفتی در عضلات کمر و باسن در ابتدای صبح نیز از نشانه‌های رایج این بیماری است. توجه داشته باشید که عدم توجه به این بیماری می‌تواند باعث گسترش التهاب و عفونت، کاهش دامنه و توان حرکتی و نیز مشکلات روانی ناشی از این عوارض مانند افسردگی در بیمار شود.
رایج‌ترین علائم ساکروایلیت از این قرارند:
- احساس درد در قسمت تحتانی کمر، باسن، ران یا لگن.
- احساس درد شدید بر اثر ایستادن یا نشستن طولانی مدت.
- احساس درد یا سوزش بر اثر چرخاندن باسن.
- تب، احساس سفتی در ناحیه لگن و کمر، به ویژه بعد از بلند شدن از خواب یا بعد از نشستن طولانی مدت.
چه عواملی باعث بروز التهاب و عفونت لگن می‌شوند؟
هر وضعیتی که بتواند باعث ایجاد التهاب و عفونت در مفاصل ساکروایلیاک شود، یکی از عوامل از بروز ساکروایلیت به‌شمار می‌آید. مشهورترین این عوامل نوعی از آرتریت با نام اسپولندیلیت آنکیلوزان است. عفونت لگن از نوع ساکروایلیت معمولا در مراحل ابتدایی این بیماری ایجاد می‌شود.
- ورم مفاصل و استخوان: بروز این نوع خاص از آرتروز در مفاصل ساکروایلیاک، ممکن است منجر به پاره‌شدن رباط‌ها شود.
- کولیت اولسراتیو: این بیماری یک بیماری مزمن و بلند مدت است که باعث التهاب روده بزرگ و راست‌روده می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به اسهال، کاهش وزن، مدفوع خونی، گرفتگی شکم و ... اشاره کرد. این بیماری نیز می‌توان عاملی برای بروز ساکرایلیت باشد
- بیماری کرون: این یک بیماری التهابی روده است که بخش‌هایی از دستگاه گوارش را تحریک می‌کند و از علائم آن می‌توان به اسهال، کاهش وزن و درد شکم اشاره کرد. توسعه این بیماری می‌تواند مفاصل ساکروایلیاک را نیز درگیر کرده و موجب التهاب و عفونت لگن شود
- رماتیسم ستون فقرات: عفونت لگن اغلب از علائم اولیه رماتیسم ستون فقرات است.
- آرتریت پسوریاتیک: این بیماری نوعی بیماری آرتریتی مرتبط با بیماری مزمن پوستی پسوریازیس است. این بیماری دارای علائمی مشابه آرتریت روماتوئید مانند تورم مفاصل است. هر چند امکان التهاب مفاصل در این بیماری از آرتریت روماتوئید کمتر است
- صدمه: زمین خوردن، تصادف کردن و هرگونه آسیب دیگر به مفاصل ساکروایلیاک یا رباط‌های اطراف آنها، ممکن است باعث بروز عفونت لگن شود.
- حاملگی: هورمون‌های تولید شده در دوران بارداری ممکن است ماهیچه‌ها و رباط‌های لگن را شل کرده و باعث چرخش مفصل ساکروایلیاک شوند.
- بیماری بهجت: این یک بیماری با عوامل ناشناخته است که می‌تواند باعث التهاب در رگ‌های خونی در بخش‌های مختلف بدن از جمله دهان و ناحیه تناسلی شود. توسعه این بیماری ممکن است مفاصل ساکروایلیاک را نیز در لگن تحریک کند
- پیوژنیک ساکرولیتیس: یکی از عفونت‌های نادر لگن که عامل آن باکتری استافیلوکوکوس آرئوس است.
عفونت لگن از نوع ساکروایلیت چه انواعی دارد؟
دو نوع شایع از بیماری ساکروایلیت وجود دارند. یکی از آنها ساکروایلیت یک طرفه است که در آن فقط یکی از مفاصل ساکروایلیاک بیمار، درگیر التهاب یا عفونت می‌شود. نوع دوم با نام ساکروایلیت دوطرفه شناخته می‌شود و در آن هر دو مفصل ساکروایلیاک درگیر بیماری هستند.
روش تشخیص عفونت لگن در ناحیه مفاصل آن
تشخیص بیماری ساکروایلیت با معاینه فیزیکی شروع می‌شود و با آزمایش‌های تصویربرداری ادامه مییابد. در معاینه فیزیکی، پزشک متخصص نواحی کمر، لگن و پاهای شما را از نظر میزان درد و التهاب و نیز توان حرکتی بررسی می‌کند. سی تی اسکن و ام ار آی نیز از راهکارهای تشخیصی مبتنی‌بر تصویربرداری برای این بیماری هستند.
معاینه فیزیکی، آزمایشات حرکتی: در طول معاینه فیزیکی، ستون فقرات برای سنجش تراز بودن و چرخش مناسب، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در طول آزمایش‌های گوناگون حرکتی-فیزیکی، از بیمار خواسته می‌شود در جهات متفاوت حرکت کند. در خلال برخی از این آزمایش‌ها، پزشک به مفصل ساکروایلیاک، ستون فقرات، لگن یا ساق بیمار، فشار وارد می‌کند. هر چه تعداد مراتب درد بیشتر باشد، احتمال ابتلا به ساکروایلیت بیشتر است.
آزمایش خون: بررسی علائم عفونت لگن در خون بیمار.
تصویربرداری: پزشک با توجه به احتمال عفونت لگن، ممکن است ایکس‌ری، سی‌تی اسکن، یا ام‌آر‌آی تجویز کند.
تزریق استروئید: تزریق استروئیدها در مفصل ساکروایلیاک هم یکی دیگر از تست‌های تشخیص عفونت لگن است. در این روش با استفاده از اشعه ایکس برای هدایت سوزن نخاعی به محل مناسب، تزریق انجام می‌شود.
همکاری با پزشک برای تشخیص بیماری
هنگام مراجعه به پزشک، بهتر است در مورد آنچه باید انجام داد، سوال کنید. پزشک خود را در تشخیص بیماری یاری کنید. شرایط مورد نیاز برای انجام جراحی را از پیش یاد بگیرید و برای هر چیزی، آماده باشید. از جمله کارهایی که برای کمک به تشخیص بیماری می‌توان انجام داد، باید به این موارد اشاره کرد:
- علائم: هر علائمی، حتی آنها که به نظر نمی‌رسد ربطی به بیماری داشته باشند را برای پزشک شرح دهید
- اطلاعات فردی کلیدی: از جمله نگرانی‌های اصلی، تغییرات اخیر زندگی و سابقه پزشکی خانواده، به ویژه اگر کسی از افراد خانواده یا نزدیکان شما علائم مشابهی داشته باشد
- اطلاعات دارویی: تمام داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید و دوز مصرف هرکدام را یادداشت کنید.
التهاب و عفونت مفاصل لگن چگونه درمان می‌شود؟
انتخاب روش درمانی برای ساکروایلیت بستگی به نوع و میزان پیشرفت و علائم بیماری و همچنین سن بیمار و شرایط او دارد. فیزیوتراپی یکی از راهکارهای درمانی موثر برای این بیماری است. البته انتخاب این روش باید توسط پزشک متخصص انجام شود و او درمان‌های مبتنی‌بر فیزوتراپی را به شما پیشنهاد می‌دهد. در ادامه فیزیوتراپ نیز از تمرین‌های حرکتی و کششی و ... برای تقویت مفاصل ساکروایلیاک و مدیریت علائم بیماری استفاده می‌کند. در ادامه برخی در درمان‌های دیگر این بیماری را با هم مرور می‌کنیم.
درمان‌های دارویی
درمان‌های دارویی بیماری عفونت لگن عموما با هدف تسکین درد و مدیریت علائم ساکروایلیت تجویز می‌شوند. گروهی از داروهای رایج در گروه داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن هستند و معمولا برای مدتی در حدود 10 روز (بدون نسخه) می‌توان از آنها استفاده کرد. داروهای شل‌کننده عضلانی از دیگر داروهای این بیماری هستند. این داروها سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کنند که باعث کاهش دردها و مشکلات مفاصل لگن می‌شوند. کورتیکواستروئیدها نیز گروه دیگری از داروهای موثر برای تسکین درد هستند و به‌شکل مستقیم در مفاصل تزریق می‌شوند.
درمان‌های مبتنی‌بر جراحی
به‌طور معمول بیماری ساکروایلیت و التهاب و عفونت لگن ناشی از آن به‌ندرت نیاز به درمان‌های جراحی دارد. با این حال اگر درمان‌هایی مانند فیزیوتراپی و RFA علائم بیماری را کاهش ندهند، پزشک متخصص ممکن است یکی از روش‌های مبتنی بر جراحی را پیشنهاد دهد. فیوژن مفصل ساکروایلیاک یکی از این روش‌ها است. در این روش مفصل ساکروایلیاک درگیر، به‌طور دائمی به استخوان پیچ می‌شود.
تزریق مفصلی: تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل، برای کاهش التهاب و درد، انجام می‌شود. تزریق بیش از حد استروئید ممکن است باعث تضعیف استخوان‌ها و تاندون‌های مفصل بیمار شود.
عصب کشی رادیوفرکانسی: انرژی فرکانس رادیویی ممکن است به بافت عصبی آسیب برساند و یا باعث درد بیمار شود.
تحریک الکتریکی: کاشت یک محرک الکتریکی در استخوان خارجی، ممکن است به کاهش درد ناشی از ساکروایلیت کمک کند.
همجوشی مفصلی: اگرچه این جراحی به ندرت برای درمان ساکروایلیت استفاده می‌شود، اما ترکیب دو استخوان با سخت افزار فلزی گاهی اوقات درد ساکروایلیت را تسکین می‌دهد.
سبک زندگی و درمان خانگی
برای درمان عفونت لگن و کنترل درد ناشی از آن، سبک زندگی و فعالیت‌های خاصی پیشنهاد می‌شود:
مسکن‌های آزاد: مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و غیره، ممکن است به تسکین درد ناشی از عفونت لگن کمک کند. برخی از این داروها ممکن است باعث ناراحتی معده یا مشکلات کلیوی یا کبدی شوند. سازمان غذا و دارو اخیراً و موکدا در مورد افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی با استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن هشدار داده است. برچسب داروها را بخوانید و فقط طبق دستور مصرف کنید.
استراحت: اصلاح یا اجتناب کردن از انجام فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند، ممکن است به کاهش التهاب درد مفاصل ساکروایلیاک بیمار کمک کند. استراحت کافی برای درمان عفونت لگن، خیلی مهم است.
یخ و گرما: استفاده مداوم از روش یخ و گرما در درمان ساکروایلیاک بسیار تاثیر گذار است. در این روش، ابتدا روی محل درد یخ گذاشته و سپس آن را گرم کنید.
عوارض عفونت لگن
در صورت عدم رسیدگی، ساکروایلیت باعث از بین رفتن توانایی تحرک در برخی افراد می‌شود. درد درمان نشده همچنین می‌تواند خواب بیمار را مختل کرده و منجر به شرایط روانی خاص، مانند افسردگی شود.
عفونت لگن، همراه با اسپوندیلیت آنکلوزان می‌تواند به مرور زمان پیشرفت کند. با گذشت زمان، این نوع آرتریت باعث می‌شود مهره‌های ستون فقرات، به هم متصل شده و سفت شوند.
پیشگیری از عفونت لگن
هیچ راهی برای جلوگیری از ساکروایلیت وجود ندارد. ممکن است بتوان با اجتناب کردن از فعالیت‌هایی که باعث ایجاد درد می‌شوند، مانند دویدن یا بالا رفتن از پله‌ها از بروز درد جلوگیری کرده یا آن را کاهش داد.
آیا التهاب و عفونت لگن ساکروایلیت یک بیماری دائمی است؟
اگر این بیماری در دوران بارداری ایجاد شود، معمولا یک بیماری موقتی است و بعد از بارداری درمان می‌شود. در غیر این‌صورت، دائمی بودن یا نبودن این بیماری بستگی به میزان پیشرفت و علائم آن دارد. برای مفاصل در مراحل و موارد پیشرفته ممکن است آسیب مفصلی، قابل بازیابی به‌طور طبیعی نباشد می‌تواند دائمی باشد. البته در اکثر موارد، علائم این بیماری کاهش پیدا می‌کنند و بیمار می‌تواند روند طبیعی زندگی خود را از سر بگیرد.
سوالات متداول
1. آیا ابتلا به بیماری التهاب لگن باعث ناباروری می‌شود؟
التهاب لگن از نوع ساکروایلیت هیچ ارتباطی به موضوع باروری ندارد.
2. عوارض ابتلا به ساکروایلیت چیست؟
درد در ناحیه کمر شایع‌ترین نشانه این بیماری است و معمولا این درد به عضلات باسن و پاها توسعه مییابد.
3. در چه صورت برای درمان التهاب لگن به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز کمر درد طولانی‌مدت و احساس سفتی در عضلات کمر و باسن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
عفونت و التهاب مفاصل لگن یک بیماری قابل درمان است؟
التهاب مفاصل ساکروایلیاک در ناحیه لگن باعث بروز بیماری ساکروایلیت می‌شود. این بیماری دارای نشانه‌هایی مانند کمر درد و درد عضلات باسن است و عدم توجه به آن می‌تواند باعث کاهش توان حرکتی بیمار و افزایش درد شود.
در صورت بروز علائم رایج بیماری عفونت مفاصل لگن می‌توانید از خدمات دکتر طاهری اعظم استفاده کنید. دکتر طاهری اعظم با تجربه بالا در راهکارهای تشخیص و درمان این بیماری بهترین راهکارها را به شما پیشنهاد می‌دهد. شما می‌توانید برای رزرو نوبت از طریق سایت دکتر طاهری اعظم اقدام کنید.
