بدن به طور مداوم بافت‌های استخوانی را بازسازی و ترمیم می‌کند، ولی اختلالات مختلفی وجود دارند که با آسیب به استخوان‌ها، منجر به ایجاد ضایعات استخوانی می‌شوند. ضایعات استخوانی می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. بیماران ممکن است در اثر درد شدید یا شکستگی به پزشک مراجعه کنند و متوجه ضایعات استخوانی شوند یا به صورت اتفاقی در تصویربرداری‌هایی که برای بیماری‌های دیگر انجام می‌دهند، ضایعات استخوانی مشخص شوند. متخصصین کودک برای تشخیص ضایعات استخوانی باید با علائم بالینی و ارزیابی‌های اولیه درد استخوان در کودکان آشنا باشند. ما در اینجا درباره انواع ضایعات استخوانی، علت بروز آن‌ها، تشخیص و بیماری‌های مرتبط با آن صحبت می‌کنیم.
انواع ضایعات استخوانی
ضایعات استخوانی، نواحی غیر طبیعی در استخوان هستند که معمولا در تصویربرداری‌های X-ray یا MRI مشخص می‌شوند. ضایعات استخوانی لوسنت در اثر پیشرفت سریع آسیب‌های استخوانی ایجاد می‌شوند، در حالی که ضایعات اسکلروتیک که ضایعاتی با دیواره مشخص هستند، بسیار آرام پیشرفت می‌کنند و به استخوان اجازه می‌دهند بافت استخوانی آسیب دیده را از بین ببرد.
علت ایجاد ضایعات استخوانی
ضایعات در استخوان به دو دسته سرطانی و غیرسرطانی تقسیم می‌شوند. علت ایجاد ضایعات استخوانی سرطانی، متاستاز استخوان یا سرطان اولیه استخوان است. سرطان اولیه استخوان نوعی سرطان است که از ابتدا در استخوان به وجود می‌آید، در حالی که متاستاز استخوان، سرطانی است که از نواحی دیگر بدن به استخوان منتشر شده است. ضایعات استخوانی غیر سرطانی می‌توانند در اثر عفونت، التهاب استخوان یا تومورهای استخوانی خوش‌خیم ایجاد شوند.
تشخیص ضایعات استخوانی
معمولا علت ضایعات استخوانی با استفاده از بیوپسی (نمونه‌برداری) استخوان مشخص می‌شود. در این فرآیند با استفاده از یک سوزن بلند بخش کوچکی از استخوان برداشته می‌شود. سپس این نمونه استخوان برای تعیین علت جراحت استخوانی تحلیل و بررسی می‌شود. در نمونه‌برداری‌های بزرگ ممکن است بیوپسی استخوان تحت بیهوشی عمومی صورت گیرد. اگر نتیجه نمونه‌برداری بیانگر سرطان یا رشد غیر طبیعی باشد، برای برداشتن استخوان جراحی انجام می‌شود.
بیماری‌هایی که سبب ایجاد تومور یا ضایعات استخوانی می‌شوند:
- کوکسیدیومایکوزیس یا تب دره (نوعی عفونت قارچی)
- سارکوم یوئینگ (سرطان استخوان در کودکان)
- فیبروم (تومور خوش‌خیم)
- هیستوپلاسموزیس (نوعی عفونت قارچی)
- مولتیپل میلوما (سرطان مغز استخوان که سلول‌های پلاسما را نیز درگیر می‌کند)
- سل
- استئوبلاستوما (تومور استخوانی خوش‌خیم)
- استئوئید استئوما (تومور استخوانی خوش‌خیم)
- استئومالاسیا (نرمی استخوان در اثر کمبود ویتامین D)
- استئومیلیت (عفونت استخوان)
- استئوسارکوم (تومور سرطانی استخوان که معمولا در دوره بلوغ ظاهر می‌شود)
- استئیت فیبروزا (نرمی استخوان‌ها در اثر پرکاری غده پاراتیروئید)
- نرمی استخوان یا راشیتیسم (تضعیف استخوان‌ها در اثر کمبود کلسیم، ویتامین D و فسفر)
بیوپسی استخوان، جراح را نسبت به وضعیت داخلی استخوان آگاه می‌کند. به این ترتیب اگر بیمار در اثر بیماری‌های عفونی مانند استئومیلیت (التهاب استخوان) در معرض خطر قطع عضو قرار گیرد، با نمونه‌برداری و تشخیص به موقع بیماری، رسیدگی‌های لازم انجام شده و از قطع عضو جلوگیری می‌شود.
