منظور از افتادگی لگن چیست؟
ماهیچه کف لگن، اندام‌های لگنی را در محل خود حفظ می‌کند. منظور از اندام‌های لگنی، واژن، مثانه، رحم، روده کوچک و رکتوم است. اندام‌های لگنی ممکن است در اثر ضعیف شدن یا کارکرد نامناسب ماهیچه کف لگن به داخل مقعد یا کانال واژنی بیفتند. این حالت افتادگی لگن نامیده می‌شود. افتادگی لگن خفیف، خودبخود برطرف می‌شود ولی در موارد شدید به جراحی نیاز است.
افتادگی لگن چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟
- احساس سنگینی در پایین شکم و نواحی تناسلی
- احساس ناراحتی در داخل واژن
- احساسی شبیه به اینکه چیزی می‌خواهد از واژن بیرون بیاید. مانند نشستن روی یک توپ کوچک
- احساس یا مشاهده توده‌ای که از واژن بیرون می آید
- ناراحتی یا بی حسی در طول رابطه جنسی
- مشکل در ادرار؛ احساس اینکه مثانه به طور کامل تخلیه نشده است، تکرر ادرار، نشت ادرار در اثر عطسه، سرفه یا تمرینات ورزشی
افتادگی لگن در برخی موارد هیچ علائمی ندارد. تنها در طول آزمایشات داخلی که به دلایل دیگر مانند غربالگری دهانه رحم انجام می‌شوند مشخص می‌شود.
چه عواملی می تواند باعث افتادگی لگن شود؟
هر چیزی که موجب فشار اضافه در ناحیه شکم شود یک عامل بالقوه برای افتادگی لگن است.
§ زایمان
زایمان یکی از مهم‌ترین دلایل افتادگی لگن است. زیرا فشار زیادی به اندام‌های داخلی بدن وارد می‌کند. این فشار اندام‌های داخلی را به سمت لگن هدایت کرده و منجر به افتادگی لگن می‌شود. هرچه نوزاد در زمان زایمان بزرگ‌تر باشد، خطر افتادگی لگن در مادر بیش‌تر می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند:
- یکی از هر سه زنی که زایمان می‌کنند دچار افتادگی لگن می‌شود
- دو بار زایمان طبیعی احتمال افتادگی لگن را نسبت به زنانی که زایمان طبیعی نداشته‌اند تا ۸.۴ برابر افزایش می‌دهد
- زنان سفیدپوست نسبت به زنان سیاه پوست، لاتین و آسیایی بیش‌تر در معرض افتادگی لگن قرار دارند
§ یائستگی
یائستگی نیز می‌تواند منجر به ضعیف شدن ماهیچه‌ها شود. یکی از عوارض جانبی یائستگی، کاهش سطح کلاژن است. کلاژن یک پروتئین طبیعی است که پس از کشیدگی و پارگی بافت همبند به ترمیم آن کمک می‌کند.
§ ژنتیک
ژنتیک نیز در افتادگی لگن نقش اساسی ایفا می‌کند. برای مثال ممکن است بافت همبند در برخی زنان ضعیف‌تر باشد که خطر افتادگی لگن در آن‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین هیسترکتومی برای برداشتن رحم یا دهانه رحم نیز می‌تواند منجر به ضعیف شدن بافت همبند و افتادگی لگن شود. اگر جراح در حین انجام هیسترکتومی، بالای واژن را به رباط لگن وصل کند می‌تواند خطر افتادگی لگن را کاهش دهد. این کار باعث حمایت بیش‌تر از اندام‌های لگنی می‌شود.
§ عوامل دیگر
- چاقی
- مشکلات تنفسی با سرفه‌های مزمن و طولانی
- یبوست
- سرطان اندام‌های لگنی
- هیسترکتومی؛ جراحی خارج کردن رحم
- بیماری MS
- فلج و آسیب نخاعی
- دیستروفی ماهیچه‌ای
چگونه می‌توان از افتادگی لگن جلوگیری کرد؟
یائستگی و سابقه خانوادگی در افتادگی لگن از عواملی هستند که نمی‌توان جلوی آن‌ها را گرفت. آسیبی که در اثر زایمان طبیعی به کف لگن وارد می‌شود نیز اجتناب ناپذیر است. با این وجود، با رعایت نکاتی خاص می‌توان خطر افتادگی لگن را کاهش داد. برای این منظور باید از سیگار کشیدن، اضافه وزن، بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های ورزشی شدید اجتناب کرد.
