جلوگیری از انسداد رگ‌ها بعد از جراحی تعویض مفصل هیپ
داروی ریواروکسابان دارویی خوراکی برای جلوگیری از ایجاد لخته در خون است. این دارو با نام تجاری Xarelto به فروش می‌رسد و در آمریکا، کانادا و اروپا برای بیمارانی که جراحی تعویض مفصل زانو یا هیپ انجام داده‌اند و نیز برای جلوگیری از انسداد جریان خون در ریه تجویز می‌شود. یکی از عواملی که احتمال ایجاد لخته را در بیماران افزایش می‌دهد کم‌تحرکی افراد بعد از عمل جراحی تعویض مفصل است. بیماران تا 3 ماه بعد از جراحی هنوز در خطر ایجاد لخته در خون قرار دارند. مواد ضدانعقاد خون یا رقیق‌کننده‌های خون از ایجاد لخته بعد از جراحی جلوگیری می‌کنند. البته این داروها درواقع خون را رقیق نمی‌کنند، بلکه از لخته شدن آن جلوگیری می‌کنند.
نحوه عملکرد
پروتئین‌های انعقاد خون و پلاکت‌ها (یکی از انواع سلول‌های خونی) به‌طور طبیعی در خون جریان دارند. زمانی که شخصی دچار جراحت می‌شود، یا تحرک نمی‌کند و سرعت جریان خون در رگ‌ها کند می‌شود، فاکتورهای انعقاد خون و پلاکت‌ها با همکاری هم باعث لختگی خون می‌شوند. این اتفاق زمانی که فرد دچار خونریزی شده باشد مفید است، اما اگر این لخته خون در دست، پا یا شش‌های شخص ایجاد شوند خطرناک است. فاکتور انعقادی Xa، پروتئینی است که در یکی از مراحل چرخه انعقاد خون نقش دارد. داروی ریواروکسابان فاکتور Xa را غیرفعال می‌کند و به این ترتیب از انعقاد خون جلوگیری می‌کند. 
روش مصرف
ریواروکسابان به‌صورت قرص‌های 10 میلی‌گرمی موجود و دوز معمول آن نیز 10 میلی‌گرم در روز است. از 6 تا 10 ساعت بعد از جراحی تعویض مفصل آغاز می‌شود. مصرف ریواروکسابان باید با تجویز پزشک باشد و تا 35 روز بعد از تعویض مفصل هیپ و 12 روز بعد از جراحی تعویض مفصل زانو باید ادامه یابد. این قرص را می‌توان همراه با غذا یا به تنهایی مصرف و در صورت نیاز آن را خرد نمود.
عوارض جانبی
رایج‌ترین خطری که ریواروکسابان برای بیمار دارد خونریزی است. خونریزی یا کبودی ممکن است در بیمار دیده شود؛ که مدت زمان بیشتری نیز طول می‌کشد تا خون بند بیاید. خونریزی اغلب در نواحی خارجی بدن مانند بینی و لثه ایجاد می‌شود؛ گاهی نیز خونریزی داخلی در مثانه و روده ایجاد می‌شود. در شرایط زیر احتمال خونریزی بیشتر است:
- افراد مسن
- افرادی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند
- افراد مبتلا به زخم معده
- افرادی که هم‌زمان داروهای دیگری مانند آسپیرین مصرف می‌کنند
احساس خارش، تاول، اسپاسم عضلانی و افزایش ترشحات از محل برش جراحی از دیگر عوارض این دارو هستند.
گزینه‌های دارویی دیگر
بعد از جراحی تعویض مفصل، تا زمانی که پزشک تشخیص دهد بیمار در خطر لخته شدن خون قرار دارد، لازم است که داروی ضد انعقاد خون مصرف شود. وارفارین (کومادین) یکی از داروهای خوراکی است که اغلب استفاده می‌شود. برای مصرف وارفارین، فرد ابتدا باید برای تعیین دوز مصرفی دارو آزمایش دهد؛ سپس پزشک دوز مصرفی را مشخص می‌کند. بیمار تا زمانی که این دارو را مصرف می‌کند، باید هر ماه این آزمایش را انجام دهد. ریواروکسابان برخلاف وارفارین نیاز به آزمایش برای تعیین دوز ندارد. دسته دیگری از داروها به نام هپارین‌های دارای وزن مولکولی پایین مانند انوکساپارین (لوونوکس) و دالتپارین(فرگمین) یک یا دو بار در روز به‌صورت زیرجلدی تزریق می‌شود. فونداپارینوکس (آریکسترا) نیز در این دسته قرار دارد و یک بار در روز تزریق می‌شود. این داروها نیاز به تست آزمایشگاهی ندارند ولی تزریق آن‌ها دردناک است.
