عمل جراحی تعویض کامل مفصل (آرتروپلاستی)، یکی از مهم ترین و موفقیت آمیزترین جراحی های ترمیمی در بین جراحی های ارتوپدی است. تاکنون ایمپلنت های بسیار متنوعی برای عمل مفصل طراحی شده است؛ اما بر خلاف ایمپلنت ها، در تکنیک جراحی تعویض مفصل تغییراتی صورت نگرفته و ثابت باقی مانده است. در سال های اخیر، جراحی های با حداقل تهاجم پیشرفت زیادی داشته اند؛ مانند ابداع تکنیک های آنژیوپلاستی، لاپاراسکوپی و آرتروسکوپی. دانشمندان ارتوپد نیز به مبحث جراحی های ارتوپدی با حداقل تهاجم علاقه مند هستند.
انواع تکنیک های جراحی آرتروپلاستی کامل مفصل ران
برای انجام جراحی تعویض کامل مفصل، چند تکنیک وجود دارد. این تکنیک ها شامل موارد زیر است:
- جراحی با روش قدامی (anterior approache)
- جراحی با روش قدامی-جانبی (anterolateral approache)
- جراحی با روش جانبی (direct lateral approache)
- جراحی با روش ورای برجستگی استخوان فمور (transtrochanteric approache)
- جراحی با روش خلفی (posterior approache)
برای انجام عمل مفصل با حداقل تهاجم (از طریق شکاف کوچک)، از روش قدامی اصلاح شده استفاده می شود. در این روش، جراح از طریق یک شکاف کوچک، به مفصل ران دسترسی پیدا می کند. یک شکاف دیگر نیز برای تنظیم صحیح بخش استابولوم یا فمور ایجاد می شود. عمل مفصل با حداقل تهاجم تاکنون در بیش از شش هزار جراحی تعویض کامل مفصل استفاده شده است.
مزایای جراحی تعویض کامل مفصل با حداقل تهاجم
برای کاهش زخم حاصل از جراحی و کوتاه تر کردن زمان بستری در بیمارستان، روش های جراحی با حداقل تهاجم برای تعویض مفصل توسعه پیدا کردند. البته ابداع یک تکنیک جراحی جدید، همواره با مطرح شدن چشم انداز جدیدی از مشکلات همراه است.
روش انجام کار
برای انجام عمل مفصل با روش حداقل تهاجم، برش مستقیمی در تروکانتر بزرگ (تروکانتر، برجستگی استخوانی در قسمت بالایی استخوان ران است) ایجاد می شود. مفصل ران باز می شود و سر فمور برداشته می شود. در این حالت، دسترسی کافی به استابولوم فراهم می شود. برای دسترسی به سر فمور نیز،کپسول مفصل ران آزاد می شود و فمور می تواند برداشته شود. بعد از قرار دادن پروتز، زخم با بخیه بسته می شود.
ارتباط عمل مفصل با حداقل تهاجم و خطر در رفتن مفصل
قرارگیری صحیح اجزای پروتز در عمل تعویض کامل مفصل، در جلوگیری از در رفتن مفصل اهمیت بالایی دارد. طبیعی است که در صورت استفاده از تکنیک های جراحی باز (با شکاف بزرگ تر)، اجزای مفصل راحت تر در محل خود قرار می گیرند؛ اما قرارگیری صحیح اجزای مفصل، با استفاده از تکنیک های با حداقل تهاجم نیز، امکان پذیر است؛ البته استفاده از تکنیک جراحی با حداقل تهاجم، با هدف کاهش دوران بازتوانی انجام می گیرد و نباید باعث افزایش خطر در رفتن مفصل شود. جراحی با روش قدامی، با وجود کاهش اندازه برش در پوست، دسترسی کافی را برای تعویض مفصل در اختیار جراح قرار می دهد. طول شکاف ایجاد شده در تکنیک جراحی با حداقل تهاجم، بین پنج تا 10 سانتی متر است و برای بیماران دارای مفصل با اندازه نرمال، شکاف هایی به اندازه شش تا هشت سانتی متر ایجاد می شود. روش قدامی با حداقل تهاجم، بدون ایجاد بریدگی در عضلات، تاندون ها و تروکانتر، دسترسی کافی را برای تعویض کامل مفصل در اختیار جراح قرار می دهد. این امکان با استفاده از سایر تکنیک های جراحی فراهم نیست. در یک پژوهش، تعداد 1037 جراحی تعویض مفصل انجام شده در سال های 1993 تا 2000، مورد بررسی قرار گرفت. درصد در رفتن مفصل 0.96 درصد بود (10 مورد از 1037 جراحی). دو بخش مفصل ران (بخش استابولوم و بخش فمور) با استفاده از تکنیک با حداقل تهاجم به طور صحیح در محل خود قرار می گیرند. در تکنیک با حداقل تهاجم، محافظت بیشتری از عضلات صورت می گیرد و این موضوع به طور بالقوه، باعث پایداری بیشتر مفصل ران می شود.