نکروز آواسکولار نام یک بیماری است که به‌صورت مرگ بافت استخوانی در اثر خونرسانی ضعیف، ایجاد می‌شود. هنگام ابتلا به نکروز آواسکولار، استخوان با ایجاد ترک‌های نازکی فرو می‌ریزد. نکروز آواسکولار بیشتر در استخوان ران (فمور) در ناحیه لگن رخ می‌دهد؛ اما امکان ایجاد آن در استخوان‌های دیگری مانند فک، مچ دست، آرنج، شانه، زانو و ساق پا نیز وجود دارد. نکروز آواسکولار ممکن است مدتی با بروز علائم بسیار خفیف باقی بماند؛ اما این بیماری به مرور زمان شدیدتر می‌شود و نیاز به درمان پیدا می‌کند. استئونکروز، نکروز آسپتیک، نکروز ایسکمیک استخوان و سیاه شدگی سر استخوان، نام‌های دیگر نکروز آواسکولار هستند.
- نکروز آواسکولار ممکن است در اثر آسیب استخوان یا به‌طور خودبه‌خود ایجاد شود.
- علائم رایج نکروز آواسکولار شامل درد، محدودیت حرکتی مفصل و لنگیدن (در صورتی که پای بیمار درگیر باشد) است.
- تشخیص نکروز آواسکولار با مشاهده علائم، بررسی فاکتورهای خطر و تصویربرداری اشعه ایکس و ام آر آی صورت می‌گیرد.
- ترک سیگار، ترک الکل و کاهش مصرف کورتون خطر پیشرفت نکروز آواسکولار را کاهش می‌دهد.
- درمان نکروز آواسکولار بسته به مرحله پیشرفت بیماری، از طریق روش‌های جراحی و غیر جراحی انجام می‌شود. اگر روش‌های غیرتهاجمی مانند مصرف دارو، فیزیواتراپی و استراحت در درمان نکروز مؤثر نباشند، درمان نکروز آواسکولار تنها از طریق جراحی امکان‌پذیر است.
سالانه تنها در کشور آمریکا، بیست هزار نفر به نکروز آواسکولار مبتلا می‌شوند. علائم نکروز آواسکولار ممکن است با علائم برخی از بیماری‌های دیگر و دردهای استخوانی مشابه باشد؛ به همین خاطر، مراجعه به جراح ارتوپد خوب برای تشخیص دقیق بیماری ضروری است.
فاکتورهای خطر نکروز آواسکولار
نکروز آواسکولار ناشی از سانحه
- شکستگی استخوان
- در رفتگی مفصل
نکروز آواسکولار بدون سانحه
- مصرف الکل
- اختلالات انعقاد خون
- شیمی درمانی
- مصرف کورتون
- سندروم کوشینگ (اختلال غدد درون‌ریز كه در اثر تولید بیش از اندازه هورمون‌های كورتیكواسترویید از غدد فوق كلیوی به وجود می‌آید)
- بیماری افت ناگهانی فشار خون
- بیماری گوشه (کمبود یکی از آنزیم‌های لیزوزوم)
- چربی خون بالا
- بیماری‌های کبدی
- لوپوس و سایر بیماری‌های خودایمنی بافت همبند
- برخی از بیماری‌ها مانند بیماری مزمن کلیه و بیماری‌های ژنتیکی نادر
- پیوند عضو
- پانکراتیت
- پرتو درمانی
- کم‌خونی داسی‌شکل
- سیگار کشیدن
- برخی از تومورها
درمان نکروز آواسکولار پیشرفته
اگر نکروز استخوان پیشرفت زیادی کرده یا بخش وسیعی از استخوان را درگیر کرده باشد، جراحی بهترین روش برای درمان آن است. جراحی‌های مختلفی برای درمان نکروز آواسکولار وجود دارند؛ برای درمان نکروز آواسکولار پیشرفته و مفصل تخریب‌شده، جراحی تعویض کامل مفصل انجام می‌شود. در این نوع جراحی، مفصل بیمار برداشته می‌شود و یک مفصل مصنوعی جایگزین آن می‌شود تا عملکرد طبیعی مفصل، برگردانده شود.
موفقیت جراحی تعویض مفصل لگن در درمان سیاه شدگی سر مفصل ران
جراحی تعویض مفصل لگن، رایج‌ترین و موفق‌ترین جراحی در درمان نکروز آواسکولار پیشرفته است. 95 درصد از بیماران پس از جراحی توسط بهترین جراح لگن، بهبود پیدا می‌کنند. با پیشرفت‌هایی که در روش های جراحی لگن و پروتزهای جراحی لگن ایجاد شده است، بیمار در مدت کوتاهی پس از جراحی، می‌تواند تمام فعالیت‌های عادی و روزانه خود را از سر گیرد. مفصل مصنوعی لگن، بیش از 15 تا 20 سال عمر می‌کند.
منابع
http://emedicine.medscape.com/article/86568-treatment http://www.rsap.med.miami.edu/health-library/spine/disorder/avascul http://www.merckmanuals.com/home/bone,-joint,-and-muscle-disorders/osteonecrosis/osteonecrosis-on http://my.clevelandclinic.org/health/articles/avascular-necrosis
