در آناتومی کلمه ورژن به معنی زاویه یا چرخش بخشی از یک ارگان یا تمام آن، استخوان یا سایر بخشهای ساختاری بدن، نسبت به سایر ساختارهای اطراف آن است. آنته ورژن به یک چرخش روبه جلو و غیرطبیعی اطلاق میشود.
آنته ورژن هیپ چیست؟
چرخش استخوان ران که به آن آنته ورژن هیپ نیز گفته میشود، چرخش رو به جلو (یا به سمت داخل) استخوان ران از ناحیه مفصل هیپ است به گونهایی که زانوها و در نتیجه پاها به سمت داخل منحرف میشوند. آنته ورژن هیپ میتواند در یک یا هر دو پا بروز کند. در حالت عکس یا زمانی که استخوان ران به سمت عقب (یا به سمت خارج) میچرخد، اصطلاحا به آن رترو ورژن استخوان ران گفته میشود. آنته ورژن هیپ جزو رایجترین علل راه رفتن با پاهای چرخیده یا خمیده به داخل بعد از سن 3 سالگی است که در 10% کودکان بروز میکند. بسیاری از کودکان، در حین تولد دچار آنته ورژن استخوان ران هستند که در حدود 99 درصد موارد همزمان با رشد کودک برطرف میشود. اما در افرادی که این چرخش استخوانشان اصلاح نشده است، اگر میزان چرخش خیلی شدید نباشد، ممکن است بعدها با مشکلات سلامتی نه چندان جدی روبرو شوند. بعلت چرخش به داخل، پا در این افراد به نظر حالت خمیده دارد. در حقیقت این چرخش پا در این افراد به حفظ تعادل آنها حین ایستادن کمک میکند. با اینحال این تعادل حین ایستادن یا راه رفتن چندان پایدار نیست و لذا دائما ممکن است به زمین بخورند. در صورتی که چرخش استخوان ران به داخل خیلی شدید باشد، فشار زیادی بر قسمت داخلی مفصل هیپ (شامل لابروم و کپسول مفصلی) اعمال میشود. در این شرایط اگر پا در حالات مستقیم یا صاف قرار گیرد سر استخوان ران از محل مفصل هیپ خارج شده و شرایطی ایجاد میشود که اصطلاحا به آن استابولوم میگویند. این جایگیری نامناسب، استرس زیادی بر مفصل هیپ و همچنین مفصل زانو اعمال میکند که باعث درد و سایش غیرطبیعی مفصل خواهد شد.
دلایل ایجاد آنته ورژن هیپ چیست؟
علت دقیق چرخش استخوان ران ناشناخته است. با اینحال این پدیده بطور مادرزادی ایجاد شده و زمانی که نوزاد در رحم مادر است پیشرفت میکند. بنظر میرسد موقیعت و نحوه قرار گیری نوزاد در رح مادر حین رشد در ایجاد آنته ورژن هیپ نقش دارد. اما از آنجایی که این پدیده در افراد خانواده قابل مشاهده است بسیاری علل ژنتیکی را عامل آن میدانند. این نوع چرخش استخوان ران همچنین میتواند پس از جراحت شدید نیز ایجاد شود. اگر استخوان ران دچار شکستگی شود، ممکن است ناهنجاری پیچشی در آن ایجاد شود که در نهایت باعث چرخش استخوان ران شود.
علائم و عوارض آنته ورژن هیپ چیست؟
• حالت قدم گذاشتن فرد مانند راه رفتن کبوتر است. یعنی پاها حین گام برداشتن به سمت یکدیگر متمایل میشوند. یا ناتوانی در قرار دادن پاها بطور مستقیم حین راه رفتن. • خمیدگی پا. این خمیدگی به بیمار برای حفظ تعادل بهتر کمک میکند. • درد در ناحیه مفصل هیپ، زانو و مچ پا • صدایی ماننده صدای ضربه از مفصل هیپ حین راه رفتن • تکرر در افتادن • نشستن به شکل حرف w انگلیسی بطوری که زانوها خم شده و پاها در پشت سر فرد قرار میگیرند
تشخیص آنته ورژن هیپ:
چرخش استخوان ران معمولا در سنین 2 الی 4 سالگی بصورت چشمی قابل تشخیص است. چراکه در این سن چرخش به سمت داخل از ناحیه مفصل هیپ تشدید میشود، بطوریکه در سنین 5-6 سالگی در واضحترین وضعیت خود قرار میگیرد. اما تشخیص کلینیکی این عارضه ضمن معاینات فیزیک، بررسی نحوه راه رفتن فرد و به کمک تصویربرداری X-ray و CT Scan ممکن میشود. در مواردی تشخیص چرخش ران به داخل میتواند مشکل باشد. این حالت زمانی اتفاق میافتد که همزمان با آنته ورژن هیپ، نوعی چرخشی غیرطبیعی دیگر در استخوان وجود داشته باشد مانند پیچ خوردگی تیبیا (نوعی چرخش به سمت بیرون استخوان ساق پا).
درمان آنته ورژن هیپ:
در موارد شدید چرخش استخوان ران به سمت داخل، نوعی جراحی به نام اُستئوتومی استخوان ران انجام میشود که طی آن استخوان ران برش داده شده و مجددا در زاویه درست جاسازی میشود.