پروتز زانو؛ یکی از رایج‌ترین عمل‌های جراحی
پروتز زانو برای جایگزینی لغزش طبیعی و نواحی سطحی مفصل زانو در زمانی که ساییده شده‌اند استفاده می‌شود. اجزای کلاهک فمورال و صفحه تیبیا در این پروتز از فلز بسیار صیقلی (آلیاژ کبالت-کروم) ساخته شده‌اند. بین سطوح فلزی یک جایگزین غضروف ساخته شده از پلی اتیلن (یک پلاستیک بسیار پیشرفته) نیز وجود دارد. هنگامی که اجزای مفصل زانو مصنوعی در بدن کاشته شدند، در یک موقعیت ثابت کنار هم قرار می‌گیرند و در حین حرکت توسط رباط‌های خود زانو، کپسول مفصلی و قدرت عضلات هدایت می‌شوند. در این مطلب از وب‌سایت دکتر طاهری اعظم این نوع جراحی را بررسی کرده‌ایم.
پروتز؛ یکی از روش‌های عمل جراحی زانو
معمولا از سیمان استخوانی برای چسباندن سطوح فلزی به استخوان استفاده می‌شود. اگر استخوان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد، می‌توان پروتز زانو را نیز بدون استفاده از سیمان کاشت. هنگام اتصال فلز به استخوان بدون استفاده از سیمان، پشت اجزای فلزی با سطح خاصی پوشانده می‌شود که امکان رشد درونی سلول‌های استخوانی را فراهم می‌کند.
دلایل زیادی وجود دارند که باعث می‌شوند تا به پروتز زانو نیاز پیدا کنید:
- کهولت سن
- فشار بیش از حد روی زانو
- مشکلات استخوان‌بندی
- بیماری‌های ژنتیکی
در سوئیس، سالانه حدود 16000 مفصل زانو مصنوعی کاشته می‌شود. در ایران نیز آمار و ارقام مشابهی وجود دارند. بنابراین کاشت پروتز زانو یک عمل روتین است و بسیار موفقیت آمیز می‌باشد. در نتیجه، برای انجام عمل پروتز زانو جای نگرانی وجود نخواهد داشت.
نکاتی که باید درباره آرتروز زانو بدانید
استئوآرتریت، یک ساییدگی دژنراتیو و عمدتا مرتبط با افزایش سن در سطوح غضروف، باعث التهاب و در نتیجه درد در زانو می‌شود. در این بیماری، به تدریج، ساختار استخوان بیشتر آسیب می‌بیند و تحرک به طور قابل توجهی محدود می‌شود. استئوآرتریت قابل درمان نیست و معمولا تا زمانی که مفصل زانو به طور کامل از بین برود پیشرفت می‌کند. ساییدگی مفصل زانو شایع ترین دلیل تعویض مفصل زانو است.
استئوآرتریت می‌تواند در نتیجه روماتیسم التهابی یا سال‌ها پس از آسیب زانو یا پس از جراحی مینیسک زانو ایجاد شود. میزان درد زانو، لنگیدن و ناتوانی مرتبط از عوامل کلیدی در تصمیم بیمار برای مشورت با پزشک است. این رنج، بیشتر از سن، در تصمیم گیری برای کاشت مفصل زانو مصنوعی بسیار مهم است. در واقع، این یک پیش نیاز مهم این است که تمام اقدامات محافظه کارانه و درمانی (غیر جراحی) موجود در حال حاضر تمام شده باشد یا دیگر هیچ اثری نداشته باشد.
انجام جراحی برای پروتز زانو
پذیرش در بیمارستان معمولا در روز عمل پروتز زانو انجام می‌شود. این عمل را می‌توان تحت بیهوشی عمومی انجام داد و معمولا حدود 75 دقیقه طول می‌کشد. مفصل زانو باید از جلو از طریق یک برش پوستی به طول حدود 15 تا 20 سانتی متر باز شود. سطوح فرسوده اتصال طبق نقشه خاصی برش کار شده و برای تعویض سطح مصنوعی آماده می‌شود. اندازه و نوع دقیق پروتز بر اساس تصاویر اشعه ایکس قبل از عمل و اندازه‌گیری‌های گرفته شده در طول عمل انتخاب می‌شود.
انحرافات محور پا که ناشی از آرتروز زانو است، مانند پاهای پرانتزی یا زانوهای ضربدری نیز در حین عمل اصلاح می‌شوند.
در نظر گرفتن حساسیت به فلز
در مورد آلرژی‌های شناخته شده و شدید به نیکل یا فلز، توصیه به تست آلرژی برای حساسیت به فلز مورد استفاده بحث خواهد شد. برای آلرژی‌های فلزی، گزینه استفاده از پروتز ضد حساسیت زانو وجود دارد، اگرچه به ندرت این مورد نیاز است.
پیگیری درمان و توانبخشی پس از انجام پروتز زانو
در دوره پس از عمل پروتز زانو، مدیریت درد و فیزیوتراپی در اولویت قرار دارند. مدیریت موفق درد بسیار مهم است. درمان پس از عمل با همکاری متخصصان بیهوشی، فیزیوتراپیست‌ها، پرستاران و پزشک معالج انجام می‌شود. در پایان عمل، یک بی‌حس کننده موضعی تزریق می‌شود تا درد پس از "بیدار شدن" مفصل از قبل کاهش یابد. درد مستقیما بعد از عمل با یک برنامه سختگیرانه از داروهای مسکن کنترل و مدیریت خواهد شد.
بیمار معمولا یک تا دو روز پس از عمل از بیمارستان مرخص می‌شود. اگر بیمار پس از ترخیص تنها در خانه است، یا اگر مجبور است از پله‌های زیادی بالا برود، توصیه می‌کنیم از خدمات پرستارهای شخصی استفاده کنند. تحت هیچ شرایطی نباید از ادامه فیزیوتراپی به صورت سرپایی غافل شد.
فیزیوتراپی و حرکت پس از عمل پروتز زانو
به لطف مدیریت درد توسط فیزیوتراپیست، در روز عمل نیز می‌توانید حرکت کنید. با فیزیوتراپی فعال و غیرفعال از چسبندگی سطوح لغزنده در مفصل زانو با محدودیت حرکتی بالقوه جلوگیری می‌شود. بیماران در طول اقامت خود روزانه توسط فیزیوتراپیست معاینه می‌شوند. توصیه می‌کنیم از عصا به مدت چهار تا شش هفته استفاده کنید، اما به طور کلی تحمل وزن روی زانوی آسیب دیده تا آستانه درد امکان‌پذیر است. پس از ترخیص از بیمارستان، فیزیوتراپی معمولا دو بار در هفته در یک دوره سه تا چهار ماهه انجام می‌شود.
بعد از عمل زانو هیچ کار دندانپزشکی انجام نمی‌شود
هر گونه کار دندانپزشکی قابل پیش‌بینی باید قبل از عمل زانو انجام شود. بهداشت خوب و منظم دندان مهم است. در سه ماه اول بعد از عمل زانو نباید کارهای دندانپزشکی انجام شود مگر اینکه به دلیل عفونت باشد. پیشگیری با آنتی بیوتیک قبل از مراجعه به دندانپزشک فقط در موارد نادر در بیماران مبتلا به سرکوب سیستم ایمنی در نظر گرفته می‌شود.
شانس موفقیت عمل پروتز زانو
آمار تایید می‌کند که در بیش از 94 درصد موارد، بیماران از مفصل زانوی مصنوعی خود بسیار راضی هستند و می‌توانند یک زندگی عادی و بی‌دغدغه داشته باشند. همچنین نتایج بلندمدت نشان می‌دهد که پروتز زانویی که به درستی انجام شده و به خوبی بهبود یافته است می‌تواند بدون مشکل برای بیش از 15 تا 25 سال ماندگاری داشته باشد. پس از این مدت، عمدتا ساییدگی و پارگی هستند که منجر به نیاز به تعویض اجزای جداگانه یا کل مفصل مصنوعی زانو می‌شوند.
همچنین مهم است که بتوان دامنه حرکت را دوباره به دست آورد. هدف ما خم شدن بیش از 110 درجه است، اما خم شدن بین 110 تا 130 درجه در اکثر موارد بدون هیچ مشکلی امکان‌پذیر خواهد بود.
بعد از پروتز زانو، پوست جلوی زانو اغلب برای مدت کمی بی‌حس می‌ماند زیرا اعصاب پوست باید در طول عمل جراحی بریده شوند. البته شما می‌توانید تا حد زیادی با یک مفصل زانو مصنوعی یک زندگی عادی داشته باشید. از ورزش‌های پرخطر و ورزش‌های تماسی مانند فوتبال و فعالیت‌هایی که شامل فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو هستند، از جمله دویدن و ورزش‌هایی مانند تنیس باید اجتناب شود، در حالی که می‌توان از ورزش‌های کم‌تاثیر مانند دوچرخه‌سواری، گلف، پیاده‌روی و اسکی لذت برد.
عمل پروتز زانو را به دکتر طاهری اعظم بسپارید
اگر به دنبال انجام پروتز زانو هستید، می‌توانید همین حالا برای دریافت مشاوره و خدمات با دکتر طاهری اعظم تماس بگیرید. دکتر طاهری اعظم با انجام هزاران عمل جراحی، می‌تواند عمل پروتز زانو را به بهترین شکل برای شما انجام دهد.
سوالات متداول
آیا عمل پروتز زانو در تمام سنین انجام می‌شود؟
بله. چنین امکانی وجود دارد.
آیا می‌توان بعد از عمل پروتز زانو راه رفت؟
بله. به راحتی.
آیا امکان انجام دندانپزشکی بعد از پروتز زانو وجود دارد؟
بهتر است که این کار را چند ماه بعد از عمل پروتز یا چند ماه قبل از عمل انجام دهید.
