منیسک زانو؛ یکی از شایعترین آسیبهای مربوط به پا و زانو
پارگی منیسک زانو از شایعترین آسیبهایی است که برای پاها اتفاق میافتند. به طور کلی هر نوع فعالیتی که باعث شود به شدت زانوی خودتان را بچرخانید و یا بپیچانید به ویژه در شرایطی که تمام وزن خود را بر روی آن قرار دادهاید میتواند باعث پارگی مینیسک زانو شود. اصولا پارگی مینیسک همراه با احساس درد، تورم و سفتی در زانوها است. در این مطلب از سایت دکتر طاهری اعظم شما را با این آسیب زانو بیشتر آشنا میکنیم.
منیسک زانو چیست و علائم آن کدام هستند؟
هر کدام از زانوهای شما دو تکه غضروفی C شکل وجود دارند که مانند بالشتکی میان استخوان ساق پا و ران عمل میکند. پارگی منیسک علاوه بر ایجاد حس درد، سفتی و تورم منجر به انسداد حرکتی در زانوها میشود. حتما لازم نیست ورزشکار باشید تا پارگی مینیسک زانو را تجربه کنید. گاهی اوقات سریع بلند شدن از روی زمین به خصوص اگر قبل از آن همه وزن خود را بر روی زانو قرار داده باشید هم باعث پارگی مینیسک میشود.
از جمله علائم منیسک زانو میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- احساس درد در زانو به ویژه در زمان لمس ناحیه آسیبدیده، پیچاندن و یا چرخاندن زانو
- ورم، التهاب و سفتی زانو
- ایجاد مشکل در حرکت دادن زانو یا عدم توانایی در مقابل یک دامنه حرکت کامل
- حس اینکه زانو دیگر نمیتواند وزن بدن را تحمل کند
- احساس قفل شدن یا گرفتگی زانو و عدم توانایی برای صاف کردن آن
انواع پارگی مینیسک زانو
به طور کلی پارگی منیسک زانو بسیار شدیدتر از انواع کشیدگی مینیسک زانو است. در ادامه این بخش قصد داریم انواع مختلف پارگی مینیسک زانو را به شما معرفی کنیم. آسیبهایی که هر کدام از آنها بر اساس شدت پارگی و میزان عوارض با یکدیگر تفاوتهایی دارند.
از مهمترین انواع پارگی منیسک زانو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پارگی طول مینیسک زانو ( شایعترین نوع)
- پارگی عرضی مینیسک
- پارگی مایل منیسک
- پارگی شعاعی
- پارگی ترکیبی
تشخیص انواع مختلف پارگی منیسک زانو
به طور معمول بعد از اینکه شما علائم بیماری خود را با پزشک جراح در میان گذاشتید، او به شروع انجام معایناتی بر روی زانوی شما کرده و میزان دامنه حرکت آن را به طور دقیق بررسی میکند. در این زمان پزشک به طور دقیق به محلی که مینیسک در امتداد مفصل شما قرار دارد نگاه میکند.
اصولا اولین تست پارگی مربوط به منیسک، آزمایش تشخیصی "مک موری" است که شامل خم کردن زانو، راست کردن و چرخش آن میباشد. در طول انجام این تست توسط پزشک متخصص ممکن است صداهایی جزئی بشنوید که نشانه پارگی منیسک زانو هستند. پزشکان برای تایید پارگی مینیسک به سراغ آزمایشات تصویربرداری میروند که در ادامه هر یک از آنها را به شما معرفی میکنیم.
تصویربرداری از زانو با استفاده از اشعه ایکس
یکی از مواردی که میتواند در تشخیص قطعی پزشک در خصوص پارگی منیسک زانو تاثیرگذار باشد، تصویربرداری زانو با اشعه ایکس است. با وجود اینکه این آزمایش به طور کامل پارگی را نشان نمیدهد اما در رد دلایل دیگر درد زانو مانند آرتروز بسیار موثر است.
تصویربرداری امآرآی (MRI)
آزمایش امآرآی به کمک یک میدان مغناطیسی چندین عکس از زانوی شما تهیه میکند و میتواند با تصویر ایجاد شده از غضروف و رباطها به تشخیص دقیق کمک کند. مطالعهای پزشکی در سال 2008 نشان داد که دقت این روش در تشخیص پارگی مینیسک در حدود 77 درصد است. به همین علت گاهی اوقات در تصویربرداری MRI تغییرات دژنراتیو مربوط به افزایس سن با پارگی منیسک اشتباه گرفته میشود. با این حال بهرهگیری از MRI به کاهش میاز به عمل جراحی آرتروسکوپی در بسیاری از افراد کمک کرده است.
سونوگرافی چطور به تشخیص پارگی منیسک زانو کمک میکند؟
از دیگر مواردی که میتواند به تشخیص پارگیهای مینیسک به پزشکان کمک کند، سونوگرافی است. در این روش از امواج صوتی برای تهیه تصاویری از اجزای داخل بدن استفاده میکنند. با این کار معلوم میشود که آیا شما تکهای غضروف سست شده دارید که این احتمال وجود دارد در زانوی شما گیر کرده باشد.
گزینههای مختلف پیش روی بیماران برای درمان منیسک زانو
یکی از گزینههای پیش روی بیماران برای تخفیف دردهای ناشی از پارگی منیسک زانو، استفاده از درمانهای خانگی است. درمانهای خانگی هم شامل استراحت کردن و گذاشتن یخ و بست زانو یا همان راهکار درمانی RICE هستند. اما این درمانهای خانگی چطور انجام میشوند؟
ابتدا باید به زانوی خود کمی استراحت بدهید. برای کاهش مقدار تحمل وزن زانو باید از عصا کمک بگیرید. هر سه یا چهار ساعت یک بار به مدت نیم ساعت بر روی زانوی خود کمپرس سرد قرار بدهید. به منظور کاهش التهابات، زانو را به کمک یک باند پلاستیک و منعطف طبی خوب بپیچید.
در نهایت هم میتوانید به منظور کنترل تورم در ناحیه زانو، زانو خود را رو به بالا قرار بدهید. شما همچنین میتوانید به سراغ داروهایی مثل ایبوبروفن، آسپرین یا داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی برای کاهش درد و تورم در اطراف زانوی خود استفاده کنید (با مشورت پزشک).
فیزیوتراپی به تقویت عضلات شما کمک میکند
در صورتی که همچنان احساس درد دارید نباید به طور کامل وزن خود را بر روی زانوی آسیبدیده قرار بدهید. ممکن است پزشکان برای منیسک زانو و تقویت عضلات اطراف آن فیزیوتراپی را به شما پیشنهاد کنند. چرا که فیزیوتراپی میتواند باعث کاهش درد، افزایش تحریک و کمک به افزایش ثبات زانوی شما بشود. فیزیوتراپیستها حتی ممکن است از روشهای ماساژ به منظور کاهش تورم و سفتی زانوی شما استفاده کنند.
چه زمانی پزشکان جراحی آرتروسکوپی را توصیه میکنند؟
اگر از راهکارهای درمانی بالا پاسخ مثبتی دریافت نکردید پزشک ممکن است جراحی آرتروسکوپی زانو را به شما پیشنهاد کند. اصولا پزشکان در این زمینه دستورالعملهای خاصی را در رابطه با چگونگی آمادهسازی برای جراحی را با شما در میان میگذارند.
بعضی از این دستورالعملها به شرح زیر هستند:
- قبل از جراحی باید چگونگی استفاده از عصا را بدانید
- انجام آزمایشات خون، تصویربرداری با اشعه ایکس، MRI و الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب
- پرهیز از خوردن و نوشیدن در شب قبل از عمل
چگونگی انجام جراحی مینیسک و نکاتی در رابطه با زمان بهبودی و توانبخشی
در طول جراحی جراح در ابتدا یک برش کوچک را در زانوی شما ایجاد میکند. سپس با کمک ابزار و دوربین، دوربینی را از راه این برش برای ترمیم مینیسک آسیبدیده وارد زانو میکند. کل مراحل این جراحی در بیشتر موارد تقریبا یک ساعت طول میکشد و شما میتوانید در همان روز به خانه بروید. با وجود اینکه بهبودی کامل نیاز به زمان دارد اما شما میتوانید به راحتی چند روز پس از گذشت جراحی در جلسات فیزیوتراپی شرکت داشته باشید. اصولا زمان ترمیم پارگی منیسک زانو حدودا شش هفته است.
درمان پارگی منیسک زانو توسط دکتر افشین طاهری اعظم
فعالیتهایی که بیشتر شامل چرخش و پیچش تهاجمی زانو هستند، شما را بیشتر در معرض خطر پارگی منیسک زانو قرار میدهند. این خطر به خصوص برای ورزشکارانی مانند فوتبالیستها و تکواندوکاران بسیار بیشتر است. خوب است بدانید که خطر ساییدگی و پارگی زانو با افزایش سن و چاقی افزایش پیدا میکند.