جراحی تعویض مفصل لگن که در اصطلاح به آن جراحی تعویض مفصل ران یا هیپ گفته می‌شود، پس از عمل جراحی مفصل زانو، یکی از رایج‌ترین اعمال جراحی تعویض مفصل است. افراد زیادی در طول دوران عمر خود دچار آرتروز مفصل لگن می‌شوند، اما تشخیص اینکه چه وقت، بهترین زمان برای جراحی تعویض لگن است برایشان امری مشکل است. علاوه بر این، سردرگمی‌هایی در مورد آنچه باید از عمل جراحی تعویض مفصل لگن انتظار داشت وجود دارد.
اقدامات قبل از عمل لگن
پیش از اقدام به جراحی لگن، بهتر است بیماران با افزایش آگاهی خود پیرامون جراحی و صحبت کردن با جراح لگن، آمادگی لازم را برای جراحی لگن کسب کنند. اهمیت آمادگی بیمار برای جراحی لگن، روی موفقیت جراحی لگن تأثیر بالایی دارد. در ادامه، به 10 مرحله مهم برای کسب آمادگی پیش از جراحی لگن اشاره می شود:
1. بیمارانی که به توجه خاص نیاز دارند
برخی از بیماران نیازمند جراحی لگن، از بیماری های خاصی رنج می برند. بیماری هایی مانند ایدز، هموفیلی، سرطان، اختلالات انعقاد خون و بیمارانی که پیوند کلیه یا کبد داشته اند. این بیماران پیش از انجام جراحی، باید جراح را از شرایط خود باخبر سازند تا اقدامات بیشتری برای حفظ سلامتی آنان صورت گیرد.
2. معاینات لازم پیش از جراحی لگن
- معاینه پزشکی: پیش از جراحی لگن، لازم است متخصص داخلی وضعیت سلامتی بیمار را بررسی کند.
- معاینه دندانپزشکی: پیش از اقدام به جراحی لگن، دندانپزشک باید دندان ها و لثه بیمار را از لحاظ وجود عفونت پنهان بررسی نماید. وجود عفونت در دندان ها، با خطر ورود عفونت به خون و آلوده کردن پروتز مفصل لگن همراه است.
- معاینات قلبی: در مورد بیماران قلبی، باید سابقه بیماری را در نظر گرفت. بهتر است تا زمانی که بیمار سلامتی کافی به دست آورد، جراحی لگن به تعویق انداخته شود.
3. کنترل دیابت پیش از جراحی لگن
قند خون بالای 200، باعث کند شدن روند بهبودی زخم و افزایش خطر عفونت مفصل مصنوعی می شود. در مورد بیماران دیابتی و افرادی که قند خون بالایی دارند، لازم است این فاکتور پیش از جراحی لگن کنترل شود.
4. جراح را از مصرف الکل خود باخبر سازید
در صورتی که بیمار به طور منظم الکل و داروهای روان گردان مصرف می کند، لازم است جراح را از این موضوع با خبر سازد. عوارض ناشی از ترک ناگهانی الکل و داروهای روان گردان، می تواند بعد از جراحی لگن مشکل ساز باشد. جراح لگن با آگاهی از این موضوع، با طی کردن مراحلی، از بروز این عوارض در بیمار پیشگیری می کند.
5. ترک سیگار، بهبودی سریع تر پس از جراحی لگن
سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به مشکلات ریوی بعد از جراحی لگن می شود و روند بهبودی بیمار را کند می کند. بهتر است بیماران برای حفظ سلامتی خود پیش از جراحی لگن ، سیگار را ترک نمایند.
6. ورزش و رژیم غذایی پیش از جراحی لگن
پیش از جراحی لگن، بیمار باید تغذیه سالم و مقوی داشته باشد. برنامه ورزشی مناسب پیش از جراحی لگن، عضلات بیمار را نیرومند می کند و روند بهبودی بعد از جراحی لگن را سرعت می بخشد.
7. داروهایی که مصرف می‌کنید را کنترل کنید
چند هفته قبل از عمل تعویض مفصل لگن اگر از داروی کاهش فشار خون مانند آسپرین و ادویل (Advil) استفاد می‌کنید، مصرف آن را قطع کنید. زیرا ممکن است این داروها عمل را سخت‌تر کنند. اگر از دیگر داروهای کنترلی استفاده می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید. داروهای نوراتیک و برخی دیگر از داروها، بر عمل تعویض مفصل لگن تاثیر منفی دارند.
8. استفاده از وسایل کمکی برای حرکت را بیاموزید
وسایل کمکی برای حرکت تا زمان بهبودی مفصل لگن به شما کمک می‌کنند. وسایلی مانند واکر و عصا باعث می‌شوند راه رفتن برایتان خطرساز نباشد. قبل از جراحی مفصل لگن استفاده از این ابزار را بیاموزید.
9. چیدمان وسایل منزل را تغییر دهید
هر وسیله‌ای در آشپزخانه، اتاق خواب و هر جای دیگر خانه که بطور معمول از آن استفاده می‌کنید را طوری بچینید که نزدیک و در دسترس باشند. این وسایل را خیلی بالا یا خیلی پایین قرار ندهید. حتی می‌توانید یک وسیله برای برداشتن وسایلی که از دسترس شما دورند، تعبیه کنید.
10. وسایلی که موجب زمین خوردن می‌شوند را بردارید
زمین خوردن یک عامل بسیار تاثیرگذار بر روند بهبودی شما خواهد بود. هر چیزی مثل قالیچه، کابل و سیم‌های برق که می‌توانند موجب زمین خوردن شما شود را بردارید تا خطرآفرین نباشند.
آرتروز مفصل لگن و ضرورت جراحی مفصل ران
آرتروز مفصل لگن، نوعی التهاب در ناحیه مفصل است که میتواند در نهایت باعث فرسودگی غضروف در ناحیه مفصل شود. شایع‌ترین نوع آرتروز مفصل لگن از نوع استئوآرتیت است که ناشی از سائیدگی غضروف است. سایر انواع آرتروز مانند رماتوئید آرتریت، آرتریت نقرسی و آرتریت لوپوس نیز می‌توانند مفصل لگن را درگیر کنند.
چه زمانی تعویض مفصل لگن ضرورت دارد؟
ممکن است برای خیلی از افراد سوال شود که چه زمانی تعویض مفصل لگن ضرورت دارد؟ در پاسخ باید گفت که جراحی تعویض مفصل لگن زمانی به فرد توصیه می‌شود که وضعیت مفصل به نقطه‌ایی رسیده باشد که عوارض دردناک آن با سایر روش‌ها قابل کنترل نیست. در طی جراحی، سطح داخلی مفصل در ناحیه آسیب دیده برداشته شده و به جای آن یک ایمپلنت مصنوعی کارگذاشته می‌شود.
تعویض کامل مفصل لگن، یک جراحی بزرگ محسوب می‌شود و لذا تصمیم در مورد انجام آن کار مشکلی است. بنابراین باید در نظر گرفت که برای انجام این جراحی بسیار جوان نباشید به طوریکه در آینده احتمال نیاز به جراحی مجدد وجود داشته باشد. البته داشتن سن زیاد هم میتواند عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد مانند ریسک پس زدن ایمپلنت بوسیله بدن.
آیا نتیجه جراحی تعویض مفصل لگن دائمی است؟
بسیاری از بیماران قبل از عمل آگاه هستند که ایمپلنت مفصل لگن نیز با گذشت زمان دچار فرسودگی می‌شود. با اینحال در مطالعات مختلف طول عمرهای متفاوتی در محدوده 15 الی 25 سال تخمین زده شده است. جنس ایمپلنت‌های مفصل لگن عمدتا از نوع فلزی است. که معمولا با گذر زمان دچار سایش و فرسودگی می‌شوند و لذا در افراد جوانتر بدلیل نگرانی از سرعت بالای فرسایش ناشی از تحرک بیشتر، معمولا جراحی تعویض مفصل لگن توصیه نمی‌شود. با اینحال امید می‌رود بعضی از ایمپلنت‌های جدید ساخته شده از مواد سرامیکی بتوانند نگرانی‌های ناشی از سائیدگی را تا حدود زیادی کاهش دهند.
ریسک جراحی تعویض مفصل لگن
اگرچه این عمل جزو جراحی‌های رایج محسوب می‌شود اما همچنان ممکن است ریسک‌هایی به همراه داشته باشد. خوشبختانه در 85% افراد طی بیست سال پس از این عمل همچنان نتایج راضی کننده بوده است. از جمله ریسک‌های بالقوه در این جراحی عبارتند از:
- لخته شدن خون
- کم خونی
- عفونت در محل جراحی
- جابجایی ایمپلنت یا مفصل
- تفاوت در طول پاها نسبت به یکدیگر پس از جراحی
- پس زده شدن ایمپلنت
دوره ریکاوری
اگرچه جراحی تعویض مفصل لگن معمولا شانس موفقیت بالای دارد، اما میزان موفقیت عمل همچنان به مهارت جراح و دوره بازتوانی پس از عمل بستگی دارد. کسانی که انتظار نتیجه خوب از جراحی را دارند باید به همان میزان مراقبت های پس از عمل تعویض لگن را رعایت کنند و در آن دوره فعال و کوشا باشند. بیماران بلافاصله پس از جراحی لازم است فیزیوتراپی را آغاز کرده تا عملکرد حرکتی لگن و نحوه راه رفتن بیمار بطور صحیح برقرار شود.
انتخاب جراح مناسب برای تعویض مفصل لگن
انتخاب جراح مناسب برای تعویض مفصل لگن یکی از مهمترین تصمیم‌گیری‌های قبل از عمل است. آموزش و تجربه یک جراح میتواند بر بهبودی و تداوم نتایج در طولانی مدت تاثیر بگذارد. در انتخاب جراح باید به نکات زیر توجه کرد:
- اعتبارنامه‌های جراح را چک کنید. برای این منظور می‌توان گواهی‌های صادر شده از بورد پزشکی جراح را بررسی کرد. همچنین دوره‌های آموزشی یا فلوشیپ در مورد جراحی تعویض مفصل لگن میتواند به معنی یادگیری این روش تحت نظر جراح‌های بسیار با تجربه ارتوپدی باشد. همچنین جراحانی که از اعتبار بالایی برخوردارند معمولا به عضویت سازمان‌های حرفه‌ایی در این حوزه در می‌آیند مثل آکادمی یا انجمن‌های جراحی داخلی یا بین‌المللی
- تجربه جراح را در اولویت قرار دهید. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد هرچه تجربه جراح بیشتر باشد شانس موفقیت عمل بیشتر است. در این بررسی‌ها مشخص شده است که چنانچه جراحی بوسیله یک جراح باتجربه (جراحی که بیش از 50 عمل در سال انجام می‌دهد) انجام شود احتمال نیاز به جراحی مجدد حدود 0.7 درصد است. در حالی که در جراحان کم تجربه‌تر (با تجربه‌ایی حدود 6 الی 25 جراحی در سال) نیاز به جراحی مجدد حدود 1.3 درصد یعنی تقریبا دوبرابر بیشتر است. اطلاعات مربوط به تعداد جراحی‌های یک پزشک را معمولا می‌توان از وب سایت شخصی یا از کلینیک (بیمارستان) جراحی جستجو کرد.
- از جراح سوال بپرسید. سوالاتی نظیر اینکه جراح دقیقا چه تعداد یا چند وقت یکبار دقیقا این نوع جراحی خاص را انجام می‌دهد؟ یا اینکه چه تعداد از بیمارانشان بعد از این نوع جراحی دچار عوارض جانبی یا نیازمند جراحی مجدد شده‌اند؟ پس از این سوالات می‌توانید برآورد کنید که آیا در گفتگو با جراح احساس راحتی داشته‌اید؛ و اینکه آیا او احترام و زمان لازم برای نظرات و سوالات شما قائل است یا خیر.
لازم به ذکر است برای جلوگیری از ابتلا به آرتروز مفصل هیپ راه‌هایی وجود دارد برای اطلاع بیشتر از این راهکارها اینجا کلیک فرمایید.
جراحی ارتوپد یک جراحی حساس و بسیار مهم است که باید قبل از عمل بهترین جراح لگن و یا بهترین جراح هیپ را شناسایی کرد و با عمل بر اینکه بهترین جراح ارتوپد چه ویژگی دارد برای عمل آماده شویم.
