خشکی مفصلی | دلایل خشکی مفصلی زانو و لگن + بهترین روش‌های ‌درمانی

خشکی مفصلی؛ از عوامل شایع ایجاد مشکلات حرکتی

خشکی و سفتی مفصلی زانو و لگن می‌‌‌تواند علل مختلفی داشته باشد و در بیشتر موارد با درد و التهاب همراه است. از علائم این بیماری می‌‌‌توان به قرمزی پوست، احساس گرما در محل مفاصل زانو و لگن اشاره کرد. خشکی مفاصل یا به دلیل آسیب یا جراحت اتفاق می‌‌‌افتد یا اینکه از عوارض یک بیماری خاص است. خشکی مفصلی لگن و زانو نیز باعث ایجاد مشکلات حرکتی در بیماران خواهد شد که به این بیماری سختی لگن نیز می‌‌‌گویند در این مطلب رایج‌ترین علل خشکی مفصلی زانو و لگن و بهترین روش‌های ‌درمانی این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

علائم خشکی مفصلی زانو

درد و تورم معمولا از علائم مهم خشکی و بی‌حرکتی زانو به شمار می‌‌‌آید. گاهی هم خشکی مفصلی زانو با علائمی مانند قرمزی پوست زانو و احساس گرما همراه است. البته در مواقعی خشکی زانو هیچ علائم ظاهری ندارد و برای تشخیص آن باید از روش‌های ‌به خصوصی استفاده کرد. برخی اوقات نیز این مشکل، عارضه جانبی یک بیماری دیگر در بدن است.

علائم خشکی مفصلی لگن

خشکی مفصل لگن در ابتدا با بروز علائمی مانند تب رخ می‌‌‌دهد. البته سختی لگن باعث محدودیت در دامنه حرکتی بیمار نمی‌شود؛ اما بیمار نمی‌تواند به‌راحتی حرکت کند و گاها در انجام فعالیت‌های ‌روزمره خود نیز دچار مشکل می‌‌‌شود. از این رو، برای تشخیص سختی لگن بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.

علل بروز خشکی مفصلی

مفصل زانو یا لگن به دلایل مختلفی ممکن است دچار خشکی یا سفتی شوند. در بیشتر موارد خشکی مفاصل در اثر بیماری خاصی رخ نمی‌دهد و ممکن است در اثر جراحات یا نوع سبک زندگی افراد به وجود آمده باشد. در ادامه مهم‌ترین علل بروز خشکی مفصل را شرح می‌‌‌دهیم.

آسیب‌دیدگی مفصل زانو؛ از علل شایع خشکی مفصلی

از مهم‌ترین علل خشکی و سفتی مفصلی، آسیب‌دیدگی مفصل زانو است. جراحات وارده بر زانو، پارگی و کشیدگی رباط‌ها، شکستگی، پارگی و کشیدگی تاندون از جمله عواملی هستند که باعث خشکی مفصل زانو می‌‌‌شوند. آسیب‌های ‌وارده ممکن است به دلیل زمین خوردن، تصادف یا انجام تمرینات ورزشی رخ دهند. همچنین، وارد کردن فشار بیش از اندازه به زانو نیز ممکن است عارضه خشکی مفصلی را در پی داشته باشد. چرا که ساختار درونی زانو ممکن است در اثر فشار وارده، آسیب ببیند و در نتیجه دامنه حرکتی مفصل زانو در این شرایط محدود شود.

عفونت داخلی زانو

عفونت زانو می‌‌‌تواند خشکی مفصلی زانو را به دنبال داشته باشد. وقتی جراحتی به زانو وارد می‌‌‌شود، ممکن است عوامل عفونت‌زا از طریق پوست وارد زانو شوند و باعث عفونت در این عضو از بدن شوند. البته، گاهی هم عفونت زانو ناشی از گسترش عفونت سایر نقاط بدن رخ می‌‌‌دهد.

بیماری آرتریت

آرتریت یا همان التهاب مفصلی، می‌‌‌تواند به علل مختلفی رخ دهد. شایع‌ترین انواع آرتریت، بیماری‌های ‌آرتروز و روماتیسم هستند. آرتروز یک بیماری شایع در میان سالمندان است که باعث بروز مشکلات فراوانی برای این افراد می‌‌‌شود. مبتلایان به این بیماری حتی فعالیت‌های ‌روزمره خود را نیز به‌سختی انجام می‌‌‌دهند و در نتیجه تاثیرات منفی‌ای روی کیفیت زندگی این افراد خواهد گذاشت.

جمع شدن مایع در مفصل به دلیل آسیب‌دیدگی

وقتی زانو دچار آسیب‌دیدگی می‌‌‌شود، در اکثر مواقع مایع زیادی در مفصل زانو جمع می‌‌‌شود و به‌اصطلاح زانو آب می‌‌‌آورد. میزان تورم ایجادشده بسته به ‌شدت جراحت متفاوت است. در صورت وارد شدن آسیب‌های ‌شدید، ممکن است مفصل خونریزی داخلی کند و تورم قابل‌توجهی در مفصل ایجاد شود. جمع شدن مایع در مفصل می‌‌‌تواند منجر به خشکی مفصلی شود؛ چرا که مایع فضایی را در مفصل پر می‌‌‌کند و دامنه حرکتی آن محدود خواهد شد.

آسیب به منیسک

یکی از علل خشکی مفصلی می‌‌‌تواند آسیب به منیسک باشد. منیسک، غضروف خاصی است که مفصل زانو را پوشش می‌‌‌دهد. در مواردی ممکن است منیسک به دلیل آسیب‌دیدگی، در داخل مفصل گیر می‌‌‌کند و در نتیجه حرکت مفصل محدودتر شود؛ به چنین حالتی قفل شدن زانو می‌‌‌گویند.

پیچ خورگی رباط زانو

پیچ‌خوردگی یا کشیدگی رباط زانو نیز می‌‌‌تواند یکی دیگر از علل خشکی مفصلی باشد. این امر باعث بروز تورم در مفصل می‌‌‌شود و در نتیجه استقامت و دامنه حرکتی آن را کاهش خواهد داد. همچنین، بروز درد باعث می‌‌‌شود که بیمار نتواند زانوی خود را به‌صورت معمول حرکت دهد.

تشخیص خشکی مفصلی

گاهی خشکی مفصلی از روی علائم ظاهری قابل ‌تشخیص است. از این رو، اگر از درد زانو رنج می‌‌‌برید، برای تشخیص علت این موضوع باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک سوالاتی درباره سوابق بیماری و همچنین فعالیت‌های ‌روزمره شما خواهد پرسید. همچنین، ممکن است عکس‌برداری از طریق MRI یا اشعه ایکس لازم باشد.  

روش‌های ‌درمان خشکی مفصلی زانو

در مواردی که مفصل زانو دچار آسیب‌دیدگی شده باشد، از جمله روش‌های ‌درمانی می‌‌‌توان به مصرف دارو، بستن بریس، فیزیوتراپی و تزریق ازون و PRP اشاره کرد. در مواردی نیز ممکن است پزشک برای کاهش فشار وارده به این ناحیه، از یک سوزن برای تخلیه خون و مایع جمع شده در مفصل زانو استفاده کند. روش‌های ‌درمان خشکی مفصل زانو عبارت‌اند از:

• استفاده از داروهای ضدالتهاب: در مرحله اولیه درمان، برای کاهش التهاب مفصل زانو، می‌‌‌توان از قرص آسپرین یا یبوپروفین استفاده کرد. البته استامینوفن نیز به‌عنوان یک داروی مسکن مناسب است، اما خاصیت ضدالتهابی ندارد. بهتر است برای کاهش درد به اندازه کافی استراحت کنید. درعین‌حال می‌‌‌توانید از یک کمپرس یخ استفاده کنید، زانوی خود را با بریس یا همان زانوبند طبی ببندید و هنگام استراحت نیز پای خود را بالا نگه دارید
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی شامل تمریناتی است که عضلات چهارسر و همسترینگ را تقویت خواهد کرد. این تمرینات از فشار وارده بر مفصل زانو کم می‌‌‌کند. فیزیوتراپ این‌گونه تمرینات را به شما آموزش خواهد داد و برای درمان نیز ممکن است از تجهیزات خاصی استفاده کند
• تزریق کورتیزون: یکی دیگر از روش‌های ‌درمان خشکی مفصلی، تزریق کورتیزون است که می‌‌‌تواند تا حدی درد و تورم زانو را کاهش دهد. البته این دارو صرفا به‌صورت مقطعی مصرف می‌‌‌شود

تزریق ژل: این شیوه درمان، در مورد افرادی که دچار آرتروز شدید نباشند، کارساز است و روی حرکت مفصل زانو تاثیر مثبتی دارد.

فیزیوتراپی خشکی مفصلی لگن

اگر مدت زیادی از خشکی مفصل لگن نگذشته باشد، به کمک فیزیوتراپی می‌‌‌توان این بیماری را برطرف کرد. در چنین شرایطی، فیزیوتراپیست از روش‌هایی مانند تمرین درمانی، لیزر درمانی، الکتروتراپی و التراسوندتراپی برای درمان بیمار استفاده می‌‌‌کند که در ادامه شرحی مختصر از هریک را ارائه می‌‌‌دهیم:

• تمرین درمانی: این تمرینات که زیر نظر فیزیوتراپیست انجام می‌‌‌شود، شامل یک سری حرکات کششی می‌‌‌شود که به کاهش درد و انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌‌‌کند
• لیزردرمانی: فیزیوتراپیست از لیزر سرد برای درمان سختی لگن استفاده می‌‌‌کند که در بهبود عملکرد مفاصل و ترمیم آسیب‌دیدگی‌ها موثر است
• الکتروتراپی: تحریک الکتریکی عصب‌های ‌مفصل لگن که به بهبود عملکرد مفصل و رفع خشکی مفصلی لگن کمک می‌‌‌کند
• اولتراسوندتراپی: فیزیوتراپیست از این روش برای درمان بورسیت و آرتروز لگن استفاده می‌‌‌کند که سختی لگن را نیز کاهش می دهد

حرکات کششی برای درمان خشکی مفصلی

یکی از علل اصلی خشکی مفصلی، بی‌تحرکی زانو است. بنابراین، شما می‌‌‌توانید با انجام یک سری تمرینات کششی، دامنه حرکتی مفصل زانو را افزایش دهید. این حرکات کششی، علاوه بر افزایش دامنه حرکتی مفصل زانو، باعث قوی‌تر شدن و انعطاف‌پذیری عضلات، روان شدن گردش خون و کاهش آسیب‌پذیری زانو خواهد شد. البته باید توجه داشته باشید که این تمرینات باید حتما زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. در ادامه با برخی از این حرکات کششی آشنا می‌‌‌شویم.

بالا آوردن پا برای رفع خشکی مفصلی

این تمرین کششی به این صورت است که باید روی زمین به پشت بخوابید، یکی از زانو را خم کنید؛ طوری که کف پا روی زمین قرار بگیرد. به صورت هم‌زمان، یک پای خود را به حالت مستقیم بلند کنید؛ تا جایی که هیچ دردی را احساس نکنید. چند ثانیه همین وضعیت را حفظ کنید و در ادامه پای خود را پایین بیاورید و با پای دیگر خود همین حرکات را انجام دهید.

خم کردن زانو در حالت ایستاده

یکی دیگر از تمرینات کششی برای رفع خشکی مفصلی، به این صورت است که به حالت ایستاده به دیوار تکیه دهید و زانوی خود را خم کنید و پای خود را به عقب ببرید. سعی کنید با دست خود، پای خود را به باسن نزدیک کنید. چند ثانیه در همین حالت باشید و آنگاه پای خود را رها کنید و همین حرکت را با پای دیگر خود امتحان کنید.

اسکات نیمه

در حالت ایستاده، پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید و هم‌زمان، زانوی خود را خم کنید. در همین حالت، دستان خود را به صورت مستقیم بالا ببرید. زانوی خود را تا جایی خم کنید که هیچ احساس دردی نداشته باشید. می‌‌‌توانید این تمرین را چندین بار تکرار کنید.

با درمان به‌موقع خشکی مفصلی از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید

خشکی مفصلی زانو و لگن یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها به‌خصوص در میان سالمندان است. در برخی موارد این بیماری، فعالیت‌های ‌روزمره زندگی افراد را نیز مختل کند. عدم درمان به‌موقع این بیماری، می‌تواند عوارضی جبران‌ناپذیر را برای شما به دنبال داشته باشد. چرا که ممکن است خشکی مفصلی، خود ناشی از یک بیماری جدی‌تر باشد که عدم رسیدگی به آن مشکلاتی را برای شما پی دارد. بنابراین، لازم است با مراجعه به یک پزشک متخصص و بهره‌مندی از بهترین روش‌های ‌درمانی و همچنین انجام حرکات کششی، از حادتر شدن بیماری خود جلوگیری کنید.