آرتروسکوپی هیپ روش جراحی است که به پزشکان امکان بررسی مفصل لگن را بدون ایجاد برشی بزرگ در پوست و دیگر بافت‌های نرم می‌دهد. آرتروسکوپی هیپ برای تشخیص و درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات لگن استفاده می‌شود. طی آرتروسکوپی، جراح می‌تواند ساختارهای لگن را با جزئیات روی صفحه مانیتور مشاهده کند.
جراح دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ را وارد مفصل لگن می‌کند. دوربین، تصاویر را روی یک صفحه نمایش نشان می‌دهد و جراح با استفاده از این تصاویر ابزارهای کوچک جراحی را به مکان درست هدایت می‌کند. از آنجایی که آرتروسکوپ و ابزارهای جراحی باریک هستند، جراح می‌تواند از برش‌های بسیار کوچک به جای برش بزرگ مورد استفاده در جراحی باز بهره ببرد. این کار موجب درد کمتر برای بیماران، سفتی کمتر مفاصل و در اغلب موارد زمان بهبودی کوتاه‌تر و بازگشت سریع‌تر به انجام کارهای روزانه می‌شود. آرتروسکوپی هیپ برای سال‌های زیادی است که انجام می‌شود، اما به اندازه آرتروسکوپی زانو یا شانه معمول نیست.
چه زمانی آرتروسکوپی هیپ توصیه می‌شود؟
در صورتی که شرایط دردناکی دارید که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهد پزشک ممکن است آرتروسکوپی هیپ را پیشنهاد دهد. درمان غیر جراحی شامل استراحت، فیزیوتراپی و داروها یا تزریق است که می‌تواند التهاب را کاهش دهد. آرتروسکوپی هیپ می‌تواند موجب تسکین علائم دردناک بسیاری از مشکلاتی شود که به لابروم، غضروف مفاصل یا دیگر بافت‌های نرم اطراف مفصل آسیب می‌زند. گرچه آسیب می‌تواند ناشی از جراحت باشد اما دیگر شرایط ارتوپدیک نیز می‌توانند منجر به بروز این مشکلات شوند که عبارتند از:
- Femoroacetabular impingement (FAI) اختلالی است که در آن استخوان اضافی در امتداد استابولوم (pincer impingement) یا روی فمور (سر) استخوان ران (cam impingement) تشکیل می‌شود. این رشد بیش از حد - خار استخوانی (spur) - به بافت نرم لگن حین حرکت آسیب وارد می‌کند. گاهی خارهای استخوانی در هر دو استابولوم و ناحیه سر ران تشکیل می‌شوند.
- دیسپلازی هیپ وضعیتی است که در آن حفره لگنی بطرز غیر طبیعی کم عمق است. این حالت موجب تحت فشار قرار گرفتن لابروم برای نگهداری سر استخوان ران در داخل حفره لگنی می‌شود و در نتیجه لابروم در معرض پارگی قرار می‌گیرد.
- سندروم snapping hip موجب برخورد یک تاندون به قسمت خارجی مفصل می‌شود. این نوع تکان خوردن‌ها اغلب بی‌ضرر است و نیازی به درمان ندارد. با این حال در مواردی با تکرار این برخوردها، تاندون آسیب می‌بیند.
- سینوویت موجب التهاب بافت‌های اطراف مفصل می‌شود.
- Loose bodies قطعاتی از استخوان یا غضروف هستند که شل شده و در داخل مفصل حرکت می‌کنند.
چه بیماری‌هایی به کمک آرتروسکوپی مفصل هیپ درمان می‌شود؟
روش‌های غیرجراحی برای کاهش درد مفصل هیپ شامل استراحت، فیزیوتراپی، درمان دارویی و تزریقی است. چنانچه این درمان‌ها موثر نباشند، آرتروسکوپی مفصل هیپ پیشنهاد می‌شود. آرتروسکوپی مفصل هیپ اغلب برای درمان مشکلات زیر انجام می‌شود:
- برداشتن تکه‌های کوچک استخوان یا غضروف که در مفصل هیپ شناور شده‌اند. گیرافتادن این تکه‌ها در بین سطوح استخوانی موجب احساس درد در مفصل هیپ می‌شود.
- ترمیم پارگی لابروم که منجر به درد مزمن و احساس فروپاشی در مفصل هیپ می‌شود. لابروم غضروف لبه مفصل هیپ است که به حفظ مایعات درون مفصل کمک می‌کند.
در برخی مواد برای درمان مشکلات زیر نیز می‌توان از آرتروسکوپی مفصل هیپ بهره برد:
- سندرم گیر کردن مفصل هیپ که ایمپینجمنت مفصل ران نیز نام دارد. در این اختلال یک تیغه استخوانی در سوکت یا سر استخوان فمور موجب آسیب به بافت‌های اطراف می‌شود.
- سینوویت که در آن بافت اطراف مفصل هیپ ملتهب می‌شود.
- سندرم هیپ صدادار که در اثر سایش مکرر تاندون رخ می‌دهد.
- عفونت مفصل هیپ
مراقبت‌های بعد از آرتروسکوپی مفصل هیپ
بیمار بلافاصله بعد از آرتروسکوپی مفصل هیپ امکان حرکت و تحمل وزن بدن را دارد. البته در ابتدا بهتر است از عصا استفاده کرد. راه رفتن بدون نیاز به عصا بعد از دو هفته به طور کامل امکان‌پذیر است. در این زمان امکان بازگشت به کار در محیط‌های کم تحرک نیز وجود دارد. فعالیت‌های سبک مانند دوچرخه سواری و شنا را می‌توان از هفته چهارم آغاز کرد.
فعالیت‌های سنگین مانند دویدن و پریدن، تا ۶ هفته بعد از جراحی ممنوع هستند. تا ۶ هفته بعد از جراحی، بهتر است از فعالیت‌هایی که موجب ایمپینجمنت مفصل ران می‌شوند پرهیز کرد. یعنی فعالیت‌هایی که به انعطاف بیش از ۹۰ درجه لگن، آداکشن و چرخش داخلی نیاز دارند.
حرکات کششی غیر فعال، لانج، اسکوات، نشستن روی صندلی کوتاه و رانندگی طولانی مدت برخی از این فعالیت‌ها هستند. تمرینات تخصصی ورزشی را می‌توان ۶ هفته پس از آرتروسکوپی مفصل هیپ آغاز کرد. این درحالی است که نباید انتظار داشت پیش از ۳ ماه به سطح قبلی برسیم. به طور کلی ریکاوری کامل پس از آرتروسکوپی مفصل هیپ حدود سه ماه طول می‌کشد. البته تا یک سال شاهد بهبود بیش‌تر وضعیت جسمی خواهیم بود.
