پروتز لگن یا پروتز مفصل ران، چرا باید از پروتز در مفصل استفاده کرد؟

 آشنایی با پروتز لگن یا ایمپلنت لگن (مفصل ران)

جراحی برای پروتز لگن یا پروتز مفصل ران جهت درمان شکستگی گردن استخوان ران انجام می‌شود. این عمل نوعی مفصل مصنوعی را برای درمان در قسمت گردن استخوان پای شکسته قرار می‌دهد. به طور کلی جنس این مفصل مصنوعی از انواع مختلفی از آلیاژهای خاص فلزی و متریال‌های غیر فلزی است، با این حال تعیین جنس پروتز لگن بیمار باید توسط پزشک انجام شود. پروتز مفصل ران نام دیگری برای پروتز لگن است. پروتز لگن انواع مختلفی دارد که با توجه به شرایط شکستگی پای بیمار تشخیص داده می‌شود. در ادامه این مطلب بیشتر با مفهوم مفصل مصنوعی لگن یا پروتز مفصل ران آشنا می‌شوید.

دلایل استفاده از پروتز لگن

از شایع‌ترین نقاط شکستگی پا، شکستگی گردن استخوان ران است. برای درمان این شکستگی باید به سراغ جراحی تعویض مفصل ران بروید. این جراحی برای افرادی مناسب است که به دلایل مختلفی دچار عارضه‌هایی مانند آرتریت مفصل لگن، نکروز، ساییدگی مفصل، دررفتگی مادرزادی مفصل لگن و ... هستند.

عمل پروتز مفصل ران در مواردی که بیماران درد شدید حس می‌کنند باعث محدودیت حرکتی می‌شود. همچنین در برخی از موارد مانع انجام کارهای روزانه می‌شود. در انجام این جراحی هیچ‌گونه محدودیت سنی و وزنی وجود ندارد.

از مزایای استفاده از این عمل جراحی می‌توان به کم‌تر شدن فشار بر روی ماهیچه‌های بزرگ‌تر اشاره کرد. یکی دیگر از مزایای جالب عمل جراحی استخوان ران می‌توان به احساس درد کم در بیشتر بیماران اشاره کرد.

از مزایای دیگر انجام عمل جراحی استخوان ران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دوره نقاهت کوتاه مدت

• احساس درد پایین نسبت به دیگر عمل‌های جراحی

• مناسب تمامی افراد

انواع پروتز لگن

در دنیای امروز با پیشرفت تکنولوژی در حوزه پزشکی انواع مختلفی از مفصل‌های مصنوعی برای انجام عمل پروتز لگن طراحی شده‌اند. در سالیان نه چندان دور مفصل‌های مصنوعی مور و تامسون بیشتر مورد استفاده بیماران قرار می‌گرفت. اما امروزه پروتز بای پولار در میان بیماران و پزشکان محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. پزشکان در حال حاضر روش‌های متنوعی برای انجام عمل استخوان گردنی ران وجود دارد که به دو دسته کلی: سیمانی و غیر سیمانی تقسیم می‌شود.

پروتز غیر سیمانی:

در عمل‌های پروتز غیر سیمانی لگن کاسه پلی اتیلنی در یک کاسه فلزی دیگر قرار می‌گیرد و این کاسه بدون دخالت دیگری به استخوان ران متصل می‌شود. در این نوع عمل‌های جراحی سطح فلز به کار گرفته شده را با روش‌های مخصوص متخلخل می‌کنند. حفره‌های ایجاد شده بسیار ریز و به اندازه یک میلی‌متر هستند. هنگامی که فلزی با این مشخصات در کنار استخوان قرار گیرد، در طول زمان استخوان در آن رشد خواهد کرد و باعث ارتباط محکمی می‌شود. به این نوع پروتز لگن پروتز غیر سیمانی گفته می‌شود.

امروزه عمل‌های پروتز مفصل ران غیر سیمان به محبوب‌ترین روش این عمل جراحی تبدیل شده‌اند. با این حال در خصوصی برخی از بیماران خاص عمل جراحی به روش سیمانی انجام می‌شود که در ادامه این بخش به بررسی آن خواهیم پرداخت.

پروتز سیمانی:

عمل سیمانی برای جراحی استخوان ران، کاسه پلی‌اتیلنی و کاسه فلزی با استفاده از یک چسب مخصوص که به اصطلاح به آن سیمان گفته می‌شود به استخوان می‌چسبد. این چسب مخصوص از جنس پلی‌آکریلات است که پزشک متخصص برای چسباندن اعضای مصنوعی بیماران از آن استفاده می‌کنند. چسب سیمانی در ابتدا به صورت نرم و خمیری شکل است و پس از گذشت زمان و چسباندن مفصل مصنوعی به سرعت سفت می‌شود. این چسب اتصال محکمی را بین استخوان پا و مفصل مصنوعی ایجاد می‌کند.

مواد اولیه برای ساخت مفصل‌های مصنوعی

مفصل‌های مصنوعی دارای اشکال مختلفی هستند که با توجه به نوع شکستگی بیمار طراحی می‌شوند. مواد بسیاری برای ساخت این نوع مفصل‌های مصنوعی استفاده می‌شود که درصد زیادی از آن را فلز و سرامیک تشکیل می‌دهد.

نوع فلزهایی که برای ساخت مفصل‌های مصنوعی به کار می‌گیرند، معمولا از آلیاژ است. این آلیاژها معمولا طوری طراحی می‌شوند که برای مدت بسیار طولانی سالم بمانند و مقاومت بالایی داشته باشند. همچنین دارای قابلیت انعطاف نیز می‌باشند تا بتوانند در مقابل نیروهای وارد شده، تا حدود تغییر شکل دهند، و سریعا نشکنند. جنس فلز به کار گرفته شده در مفاصل مصنوعی معمولا از آلیاژهای تیتانیوم است. قسمت گوی مانند این مفاصل مصنوعی از آلیاژ کروم-کبالت استفاده می‌شود. سطح رویی مفصل‌های مصنوعی بسیاری صاف و سیقلی است که به راحتی داخل کاسه قرار بگیرد.

برای ساختن کاسه درونی مفاصل مصنوعی معمولا از آلیاژ‌های تیاتنیوم و وانادیوم استفاده می‌شود. یک لایه نازک در این کاسه قرار دارد که با مفصل مصنوعی ارتباط دارد. به عبارت دیگر یک لایه بین کاسه و مفصل مصنوعی قرار می‌گیرد که از پلی‌اتن ساخته می‌شود.

دوران پس از جراحی مفصل ران

پس از انجام موفقیت‌آمیز مفصل لگن درد این ناحیه در بیماران از بین می‌رود. بیماران پس از این عمل می‌توانند بیشتر فعالیت‌های روزانه خود را مانند پیاده‌روی انجام دهند. انجام فعالیت‌های سنگینی مانند دویدن، بلند کردن اجسام سنگین و پریدن بعد از انجام عمل تعویض مفصل پس از مدت بسیار کوتاهی پیشنهاد نمی‌شود. اعمال سنگین منجر به فرسایش زودرس مفصل مصنوعی شما می‌شود. برای مدت کوتاهی جهت میل کردن وعده‌های غذایی نباید روی زمین بنشینید. چنانچه قصد خواندن نماز دارید، می‌توانید روی صندلی این عبادت را به جا بیاورید.

افرادی که تحت عمل جراحی استخوان گردن ران قرار می‌گیرند باید چهار تا هشت هفته از رانندگی دوری کنند. پس از انجام عمل جراحی باید برای چندین هفته اول باید به هنگام خواب یک بالشت در میان پاهای خود بگذارید. پس از گذشت شش هفته از عمل پروتز لگن، افراد می‌توانند به ورزش‌های سبک مانند شنا و... روی بیاورند.

طول عمر پروتز لگن

در سال‌های اخیر عمل پروتز مفصل ران پیشرفت‌های زیادی داشته است. این عمل در سال 2021 به عنوان یکی از محبوب‌ترین و موفق‌ترین عمل‌های جراحی برای افراد به شمار می‌رود که پزشکان بسیاری آن را توصیه می‌کنند. امروزه طول عمر مفاصل مصنوعی بیش از سی سال است. با این حال طول عمر این نوع مفاصل مصنوعی به عواملی بستگی دارد که به شرح زیر هستند:

• سن بیمار

• قطر قسمت سطحی ران

• نوع گشتاور اصطکاک

خرید و تهیه مفصل‌های مصنوعی مورد نیاز برای عمل جراحی معمولا به عهده خود بیمارستان است و شما باید هزینه آن را به بیمارستان پرداخت کنید.

عوارض احتمالی پس از جراحی

پروتز مفصل ران دارای عوارض و ریسک‌هایی می‌باشد که ممکن است برای برخی از بیماران اتفاق بیافتد. این نوع ریسک‌ها برای درصد بسیار کمی از بیماران رخ می‌دهد. از این عوارض می‌توان به خطر دررفتگی مفصل مصنوعی اشاره کرد، که به علت عدم چسبندگی مناسب استخوان با مفصل مصنوعی اتفاق می‌افتد. خطر این عوارض در گذر زمان بیشتر می‌شود و بیماران باید پس از گذشت زمان مراقبت بیشتری کنند. همچنین در دو ماه اولیه عمل جراحی احتمال دررفتن مفصل مصنوعی وجود دارد. پس میبایست در انتخاب جراح خود بسیار دقت داشته باشید.

ریسک عفونت پروتز لگن

یکی دیگر از عوارضی که ممکن است پس از عمل پروتز لگن اتفاق بیافتد ایجاد عفونت در قسمت بالایی ران بیمار است. تمامی عمل‌های جراحی این ریسک را دارند اما خطر این عارضه در عمل استخوان گردن ران کم‌تر است.

ریسک واکنش حساسیتی نسبت به مفصل مصنوعی

یکی از ریسک‌هایی که احتمال بسیار پایین دارد، احتمال واکنش‌های آلرژیک بدن بیمار نسبت به مفصل مصنوعی است. این حساسیت به دلیل سازگار نبودن بدن بیمار با فلزی است که در ساخت مفصل به کار گرفته شده.

احتمال عمل دوباره جراحی (Revision Surgery)

احتمال عمل تعویض مجدد مفصل لگن (ریویژن لگن یا ریویژن مفصل ران) که با نام Revision Surgery نیز میان پزشکان شناخته می‌شود، یکی دیگر از عوارض احتمالی، پروتز لگن است. ریویژن سرجری مواقعی ضروری می‌باشد که بیماران پس از گذشت طول مدت نقاهت هشت هفته‌ای همچنان احساس درد زیادی داشته باشند. این عارضه ممکن است زمانی نیز اتفاق بیافتد که بیماران توصیه‌های پزشکان را در نظر نگیرند. همچنین یکی دیگر از مواردی که ممکن است این عارضه رخ دهد در گذشت زمان و فرسایش مفصل مصنوعی است.

بنابراین ریسک عمل دوباره جراحی برای تمامی افراد پس از گذشت زمان وجود دارد، اما اقداماتی وجود دارد که این عارضه را تا حد امکان به عقب بیاندازند. از این اقدامات می‌توان به انجام ندادن ورزش‌های سنگین، خوابیدن به پهلو، انجام ورزش‌های سبک برای قوی شدن مفصل و کم‌تر کردن ساعات رانندگی اشاره کرد.

با عمل پروتز لگن راه رفتن را دوباره تجربه کنید

شکستگی گردن استخوان ران یکی از رایج‌ترین انواع شکستگی‌ برای افراد مسن است که در ناحیه لگن‌ ایجاد می‌شود. این شکستگی معمولا با درد فراوان و ناتوانی در انجام کارهای روزانه همراه است. پروتز لگن یکی از بهترین روش‌های درمان این شکستگی است. این نوع عمل جراحی در طی سالیان اخیر تغییراتی زیادی داشته و با پیشرفت‌های بسیاری همراه بوده است. به طوری که دوره نقاهت این عمل جراحی در مقایسه با دیگر عمل‌های جراحی بسیار کم‌تر است. همچنین یکی دیگر از مزایای این عمل جراحی برای افراد جوان یا مسن این است که پس از انجام موفقیت‌آمیز عمل پروتز ران پا دیگر دردی حس نمی‌کنند و می‌توانند با خیالی راحت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.