مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو | راه رفتن پس از عمل زانو

​عمل تعویض مفصل زانو یک عمل جراحی است که در آن مفصل زانو بیمار با مفصل مصنوعی (پروتز) جایگزین می‌شود. زانو یک مفصل لولا مانند است که حرکت را در نقطه‌ای که ران با ساق پایینی برخورد می‌کند، امکان‌پذیر می‌سازد. استخوان ران به استخوان بزرگ ساق پا (درشت نی) در مفصل زانو متصل است.

در حین عمل تعویض مفصل زانو انتهای استخوان ران برداشته و یک پروتز فلزی به جای آن قرار می‌گیرد. انتهای استخوان ساق پا (درشت نی) نیز برداشته می‌شود و با یک قطعه پلاستیکی با ساقه فلزی جایگزین می‌گردد. بسته به وضعیت مفصل زانو، ممکن است یک "دکمه" پلاستیکی در زیر سطح کشکک زانو اضافه شود.

این عمل به تخصص، مهارت، تجربه و تکنیک بالای جراح نیاز دارد. دوره نقاهت بعد از عمل تعویض مفصل زانو به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

آرتروز زانو و عمل تعویض مفصل زانو!

آرتروز یکی از رایج ترین علت دردهای مزمن و معلولیت در افراد مسن است. ژنتیک، عوامل محیطی، سبک زندگی و سن عوامل مؤثر در ابتلا به آرتروز هستند. افزایش امید به زندگی و شیوع چاقی در سال های اخیر، باعث شده است افراد بیشتری در جامعه، مبتلا به آرتروز زانو شوند. اگر مصرف دارو در درمان پا درد ناشی از آرتروز مفصل زانو مؤثر واقع نشود، تعویض مفصل زانو تنها راه حل برای درمان درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.

مزیت های جراحی تعویض مفصل زانو

• جراحی تعویض مفصل زانو، باعث بهبود کیفیت زندگی 9 نفر از هر 10 نفر می شود.
• ورزش منظم پس از جراحی، باعث بالا رفتن عمر مفصل مصنوعی زانو می شود.
• موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو بسیار بالا است؛ مفصل مصنوعی زانو در 90 تا 95 درصد بیماران تا 10 سال و در 80 تا 85 درصد بیماران تا 20 سال عمر می کند.

جراحی تعویض مفصل زانو باعث درمان پا درد و بهبود عملکرد مفصل زانو می شود. در این جراحی، غضروف پاره شده یا آسیب دیده و همچنین استخوان های سست اطراف آن برداشته می شود و مفصل جدیدی از جنس آلیاژ فلزی یا پلاستیک درجه یک، به جای بافت های تخریب شده قرار می گیرد. مفصل جدید زانو، مانند مفصل طبیعی و سالم کار می کند و بیمار هیچ محدودیتی در حرکت کردن ندارد؛ البته حدود سه ماه زمان لازم است تا مراحل بازتوانی به طور کامل طی شود. پس از سه ماه، رضایت بیماران و کیفیت زندگی به سطح بالا و قابل قبولی می رسد. علاوه بر درمان زانو درد و بازگرداندن توانایی حرکت کردن، تعویض مفصل زانو نتایج مثبت زیر را در کیفیت زندگی بیمار ایجاد می کند:

• تعادل هنگام حرکت
• درمان لنگیدن پا
• خواب راحت
• از سر گرفتن فعالیت های فیزیکی و ورزشی
• حضور در جامعه
• ارتقای ارتباطات اجتماعی
• تأمین تمام انتظارات بیمار

مدت زمان بهبودی کامل بعد از عمل تعویض مفصل زانو

اینکه چه مدت طول می‌کشد تا بتوانید به تنهایی راه بروید، فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهید و به سرکار برگردید به رعایت برنامه توانبخشی و سلامت کلی شما بستگی دارد تقریباً ۴ تا ۸ هفته بعد از تعویض مفصل زانو می‌توانید بدون ابزار کمکی راه بروید. شما با توجه به سرعت بهبود ۱-۴ روز در بیمارستان بستری می‌شوید. وقتی بیمارستان را ترک می‌کنید باید بتوانید به کمک واکر یا عصای زیر بغل به آرامی حرکت کنید. ولی برای رفتن به خانه و انجام کارهای روزانه تا چند هفته به کمک دیگران نیاز دارید. اگر کسی برای کمک به شما در منزل نیست، باید برای مدتی در مراکز توانبخشی بمانید. وقتی به خانه می‌روید هنوز روی زانو بخیه، بانداژ، چسب بافت یا چسب نوار دارید.

مطابق دستور پزشک بانداژ را عوض کنید. بخیه‌ها نیز ۱۰-۲۰ روز پس از جراحی توسط پزشک کشیده می‌شوند. نیازی به جدا کردن چسب بافت یا چسب نوار نیست. زیرا با گذشت زمان کنده می‌شوند. در ۱-۳ هفته اول بعد از عمل تعویض مفصل باید از واکر یا عصای زیر بغل استفاده کنید. سپس اگر آمادگی داشتید می‌توانید از عصای ساده کمک بگیرید. تقریباً بعد از ۴-۸ هفته می‌توانید به تنهایی راه بروید. البته به یاد داشته باشید که درد خفیف و تورم ۳-۶ ماه پس از جراحی طبیعی است.

به مدت ۶ ماه تا یک سال پس از تعویض مفصل زانو شاهد بهبود عملکرد زانو خواهید بود. بعد از تعویض مفصل زانو باید تا چند ماه به فیزیوتراپی و توانبخشی مراجعه کنید. توانبخشی به تقویت ماهیچه‌های اطراف زانو و بازیابی قدرت حرکتی کمک می‌کند. بعد از تکمیل دوره توانبخشی می‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را بدون درد یا با درد کمتر انجام دهید. اینکه چه زمانی می‌توانید رانندگی کنید را پزشک تعیین می‌کند. معمولاً پس از قطع داروهای اپیوئیدی و زمانی‌که قدرت و انعطاف شما به حالت عادی برگشت می‌توانید دوباره رانندگی کنید.

ریکاوری بعد از جراحی تعویض مفصل زانو

معمولا بیمار 3 تا 5 روز بعد از جراحی در بیمارستان بستری می‌شود. ولی زمان بهبودی در هر فرد و بسته به نوع جراحی، متفاوت است. وقتی آماده ترخیص شدید، بیمارستان توصیه‌هایی برای مراقبت از مفصل زانو در خانه به شما می‌دهد. در ابتدا لازم است از واکر یا عصا استفاده کنید. همچنین فیزیوتراپ تمریناتی به شما آموزش می‌دهد تا بتوانید زانو را قوی‌تر کنید. معمولا بیماران حدود 6 هفته پس از جراحی، برای راه رفتن نیازی به کمک ندارند. همچنین می‌توانند 8 تا 12 هفته پس از جراحی رانندگی کنند.

توجه داشته باشید که بهبودی کامل پس از جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند تا دو سال طول بکشد. یعنی زمانی که بافت‌های اسکار به طور کامل ترمیم شوند و عملکرد ماهیچه‌ها با انجام تمرینات ورزشی کاملا بازیابی شود. تعداد کمی از افراد پس از دو سال همچنان دردهای مختصری را تجربه می‌کنند.

 دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو

زمان بهبودی تعویض مفصل زانو در هر فرد نسبت به فرد دیگر متفاوت است؛ زیرا هر بیمار واکنش متفاوتی به این جراحی نشان می دهد. ژنتیک افراد، وضعیت استخوان، بیماری های زمینه‌ای، شدت تخریب استخوان، سلامت کلی آن‌ها و پیچیدگی این روش همگی بر سرعت بازگشت بیمار به حالت عادی، پس از تعویض مفصل زانو تأثیر می‌گذارد. با درک آنچه که بر دوره های بهبودی تأثیر می‌گذارد، می‌توانید درک بهتری از زمان بهبودی برای جایگزینی موفق مفصل زانو داشته باشید.

مراقبت‌های بعد از عمل زانو در خانه

موفقیت در جراحی، تا حد زیادی به شما بستگی دارد. شما باید پس از عمل جراحی، با دقت دستورالعمل‌های جراح ارتوپد را در خانه انجام دهید. این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر است:

• ترمیم زخم‌ها: پس از جراحی برای کنار هم نگه داشتن پوست روی زانو، از بخیه، استپلر یا بخیه زیر جلدی استفاده می‌شود. بخیه و استپلر معمولا چند هفته پس از جراحی کشیده می‌شوند. ولی بخیه زیر جلدی نیازی به کشیدن ندارد و جذب می‌شود. تا زمانی که زخم‌ها کاملا خشک شده و ترمیم شوند، از خیس خوردن آن‌ها در آب خودداری کنید. همچنین برای جلوگیری از کشیده شدن زخم‌ها به لباس و شلوارهای تنگ، لازم است به طور مرتب آن را باندپیچی کنید.
• رژیم غذایی: کم‌اشتهایی تا چند هفته بعد از جراحی تعویض مفصل زانو کاملا طبیعی است. داشتن رژیم غذایی متعادل و مصرف مکمل آهن، برای معالجه زخم‌ها و بازیابی قدرت عضلات ضروری است.
• فعالیت: فعالیت‌های ورزشی، به خصوص در چند هفته اول پس از جراحی مفصل زانو، مهم‌ترین بخش بهبودی در خانه است. شما باید 3 تا 6 هفته پس از جراحی، قادر باشید فعالیت‌های روزانه خود را از سر گیرید. البته تا چند ماه احساس درد هنگام شب یا در انجام برخی فعالیت‌ها کاملا طبیعی است.

برنامه فعالیت های شما

• برنامه منظم پیاده‌روی برای اینکه به آرامی تحرک شما را افزایش دهد. به این منظور باید ابتدا در خانه و پس از مدتی در بیرون پیاده‌روی کنید.
• انجام مجدد فعالیت‌های روزانه مانند نشستن، ایستادن و بالا رفتن از پله.
• انجام تمرین‌های مخصوص چندبار در روز برای بازیابی تحرک و قدرت زانو. شما قادر خواهید بود این تمرینات را به تنهایی و بدون کمک دیگران انجام دهید. ولی در هفته‌های اول پس از جراحی مفصل زانو، یک فیزیوتراپ برای انجام این تمرینات به شما کمک می‌کند.
• برای اینکه بتوانید دوباره رانندگی کنید باید زانوی شما به اندازه‌ای خم شود که بتوانید به راحتی در ماشین بنشینید و عضلات شما قدرت کنترل و واکنش به موقع در زمان حادثه را داشته باشند.

مراقبت از مفصل زانو پس از تعویض

برای مراقبت از مفصل زانو باید پس از جراحی موارد زیر را رعایت کنید:

• برای حفظ و نگهداری از قدرت و تحرک زانوی جدید، به طور منظم در یک ورزش سبک شرکت کنید.
• احتیاطات لازم برای جلوگیری از افتادن و آسیب دیدن را رعایت کنید. زیرا در صورت شکستگی استخوان، به جراحی مجدد نیاز دارید.
• هنگام مراجعه به دندانپزشک، حتما او را از تعویض مفصل زانوی خود آگاه کنید. در صورتی که برای درمان دندان باید آنتی بیوتیک مصرف کنید، حتما با ارتوپد خود مشورت کنید.
• برای انجام آزمایشات منظم و در صورت نیاز به تهیه تصویر رادیولوژی، سالی یکبار به ارتوپد مراجعه کنید.

بعد از عمل زانو چه کنیم؟

شاید تصور این امر عجیب باشد؛ اما بهبودی از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، قبل از عمل آغاز می‌شود. برای تسریع بهبودی پس از عمل تعویض مفصل زانو، این دستورالعمل‌ها را قبل از جراحی دنبال کنید:

قبل از جراحی

آمادگی های فیزیکی که انجام می‌دهید ممکن است هم بر نتایج جراحی و هم بر زمان بهبود شما تأثیر بگذارد.

• سلامت: در صورت نیاز سلامت جسمانی خود را بهبود بخشید.
• سیگار کشیدن: در صورت سیگار کشیدن، چند هفته قبل از عمل تعویض مفصل زانو، آن را قطع یا به طور کلی ترک کنید. سیگار کشیدن بر جریان خون تأثیر می گذارد و بهبود را به تاخیر می‌اندازد.
• رژیم غذایی: از رژیم غذایی متعادل و سالم استفاده کنید. اگر اضافه وزن دارید، پزشک ممکن است برنامه کاهش وزن را قبل از عمل توصیه کند.
• قبل از رفتن به خانه اقداماتی را انجام دهید که به سهولت و سرعت بهبودی شما کمک می کند. برنامه ریزی برای آینده باعث کاهش استرس و بهینه سازی نتیجه می‌شود.
• ایمنی: فرش ها و وسایل دیگر را که می توانند باعث لغزش شما شوند از روی زمین بردارید. صندلی‌ها و نیمکت‌ها برای راحتی نشستن و ایستادن باید در سطح زانو یا بالاتر باشند.

تجهیزات کمکی

• اسفنج دسته بلند برای استحمام.
• وسیله ای برای گرفتن در شرایطی که خم می شوید.

پس از اتمام عمل تعویض مفصل زانو، دستورالعمل ها و پروتکل‌های جراح خود را دنبال کنید. این دستورالعمل‌ها برای راحتی و بهبود بهینه شما طراحی شده‌اند. فعالیت‌های بعد از جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بعد از جراحی

• از تمام تجهیزات مطابق دستورالعمل استفاده کنید؛ دستگاه های یخ، مهاربندها، دستگاه های فشرده سازی.
• به جلسات فیزیوتراپی خود و انجام تمرینات ورزشی خانگی خود متعهد باشید.
• به برنامه دارویی تجویز شده خود پایبند باشید.

درد بعد از عمل تعویض مفصل زانو

فرد بعد از جراحی تعویض مفصل زانو درد کمی را تجربه می‌کند؛ در چنین شرایطی مهم است که صبور بمانید و بدون ارزیابی دقیق و تخصصی در قضاوت عجله نکنید. انجام این کار ممکن است شما را در معرض هزینه های غیر ضروری و استرس قرار دهد.

پس از جراحی تعویض مفصل زانو به فیزیوتراپی هدایت می شوید که کمک موثری در رویه درمانی شما خواهد داشت.

حدودا 3 الی 7 هفته پس از جراحی تعویض مفصل زانو زمان میبرد تا بدون نیاز به هیچ کمکی و به تنهایی راه بروید.

اگر جراحی تعویض مفصل زانو توسط پزشک به درستی انجام نشود، امکان جراحی مجدد تعویض مفصل زانو یا همان ریویژن زانو وجود دارد.

گاهی تصمیم برای درمان درد پس از تعویض مفصل زانو ضروری است؛ در حالی که در مواقع دیگر، دادن زمان کافی برای تطبیق زانو جدید مناسب‌تر است. جراح شما را برای مناسب ترین راه درمان درد راهنمایی می‌کند.

بهترین جراح تعویض مفصل زانو

مفصل زانو باید بچرخد، خم شود و بارها را از خارج از مرکز جذب کند تا ما را قائم نگه دارد. همچنین باید بدن را از یک پهلو به پهلوی دیگر حرکت دهد. یک جراح زانو وظیفه پیچیده‌ای در زمان عمل تعویض مفصل زانو دارد تا مطمئن شود هنگام تعویض مفصل همه چیز متعادل و پایدار است. به همین دلیل، وقتی نوبت به برنامه ریزی برای جراحی تعویض مفصل زانو می‌رسد، یکی از تصمیمات مهم انتخاب جراح مناسب برای انجام تعویض مفصل است. زیرا اگر جراحی توسط یک متخصص باتجربه و ماهر انجام شود، صد درصد دوره نقاهت و زمان بهبودی کاهش می‌یابد.

بنابراین مراجعه به یک جراح مجرب، متخصص و با تکنیک روز، باعث رضایت خاطر شما و کاهش دوره نقاهت می شود.

از صفحه‌ی تماس با ما میتوانید با شماره های مطب دکتر افشین طاهری اعظم در ارتباط باشید.