سیاه شدن سر استخوان ران | دلایل بروز این عارضه و بهترین روش درمان

سیاه شدن سر استخوان ران؛ عارضه‌ای که با درد شدیدی همراه است

یکی از جدی‌ترین بیماری‌های استخوانی، سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز آواسکولار سر استخوان ران است. در صورت عدم خون‌رسانی به استخوان سر ران، این عارضه بروز پیدا می‌کند و باعث از بین رفتن و در نهایت مرگ استخوان می‌شود. در ابتدای شروع این عارضه، بیمار درد کمی را در ناحیه کشاله ران خود حس می‌کند. اما با پیشرفت آن، درد بسیار بیشتر شده و بیمار در زمان استراحت نیز شرایط بسیار دردناکی را تجربه خواهد کرد. در این مطلب با ما همراه باشید تا تمام نکات مربوط به عارضه سیاه شدن سر استخوان ران را بررسی کنیم.

سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز چیست؟

نکروز مفصل ران یا همان سیاه شدن سر استخوان ران می‌تواند عارضه‌ای بسیار دردناک و جدی باشد. این عارضه دردناک عموما بر اثر عدم خون‌رسانی به سر استخوان ران بروز پیدا می‌کند. باید گفت که سلول‌های استخوانی نیز مانند دیگر سلول‌های بدن به‌صورت مداوم تکثیر می‌شوند و سلول‌های قدیمی آن از بین می‌روند. حال در صورت عدم خون‌رسانی به این استخوان، مفصل ران تخریب شده و آرتریت شدید به وجود می‌آید. شایان ذکر است که سیاه شدن سر استخوان می‌تواند هر استخوانی را درگیر کند. اما بیشتر در مفصل ران می‌توان این عارضه را مشاهده کرد. حتی در برخی موارد، هر دو مفصل بیمار می‌تواند درگیر این بیماری شود.
باید گفت که بدون خون‌رسانی، استخوان نمی‌تواند مواد مغذی و اکسیژن لازم برای جایگزینی بافت‌های جدید را دریافت کند. به همین خاطر با عدم خون‌رسانی، مفصل ران به‌مرور زمان مقاومت خود را از دست داده و نرم می‌شود. با این اتفاق، استخوان تغییر شکل داده و شکلی پهن پیدا می‌کند. در نتیجه این امر نیز با حرکت استخوان‌ها در ناحیه مفصل، ساییدگی به وجود می‌آید که باعث ایجاد درد می‌شود.
سیاه شدن سر استخوان ران تنها در بزرگسالان رایج نیست. بلکه این عارضه را می‌توان در کودکان نیز مشاهده کرد. این بیماری در کودکان پرتس نام دارد و عموما در میان کودکان 4 تا 10 ساله بروز پیدا می‌کند. عموما تنها یک لگن کودکان درگیر این عارضه می‌شود، اما امکان درگیری هر دو لگن آن‌ها نیز وجود دارد. نکته جالب در این زمینه این است که احتمال بروز عارضه سیاه شدن سر استخوان ران در کودکان پسر، تقریبا چهار برابر بیشتر از کودکان دختر می‌باشد.

سیاه شدن سر استخوان ران چه دلایلی دارد؟

همان‌طور که عنوان شد، اصلی‌ترین دلیل بروز عارضه سیاه شدن سر استخوان ران، عدم خون‌رسانی به استخوان است. به همین خاطر هر عاملی که باعث ایجاد اختلال در خون‌رسانی به استخوان شود را می‌توان دلیل بروز این بیماری عنوان کرد. هرچند برخی از دلایل مانند مصرف الکل،  عفونت، شکستگی استخوان ران و مصرف داروهای حاوی کورتون از دلایل رایج بروز این عارضه هستند. 
 

در ادامه با اصلی‌ترین دلایل سیاه شدن سر استخوان ران آشنا می‌شویم:

• مصرف الکل و مواد مخدر: یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز عارضه سیاه شدن سر استخوان ران، مصرف بیش از اندازه الکل است. چرا که با افزایش مصرف الکل، به مرور زمان در رگ‌های خونی چربی رسوب کرده و کورتیزون افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه این امر خون‌رسانی کاهش پیدا خواهد کرد و این عارضه ظاهر می‌شود. باید اشاره کرد که مصرف مواد مخدر نیز یکی دیگر از دلایل اصلی بروز این عارضه به‌شمار می‌آید.
• آسیب‌دیدگی: عموما در سنین جوانی، سیاه شدن سر استخوان ران به دلیل آسیب‌دیدگی در ناحیه مذکور بروز پیدا می‌کند. به‌طور کلی شکستگی، دررفتگی و دیگر انواع آسیب‌های لگنی می‌تواند فرایند خون‌رسانی را با اختلال مواجه کند.
• مصرف داروهای حاوی کورتون: متاسفانه ارتباطی میان مصرف داروهای حاوی کورتون و بروز عارضه سیاه شدن سر استخوان ران مشخص شده است. بسیاری از پژوهش‌ها اثبات کرده‌اند که میان مصرف این داروها و بروز نکروز مفصل ران رابطه مستقیم وجود دارد. پس اگر با بیماری‌هایی مانند آسم، لوپوس و روماتیسم درگیر هستید و از داروهای استروئیدی استفاده می‌کنید، احتمال درگیر شدن با این عارضه را دارید.
• ابتلا به برخی بیماری‌ها: افرادی که با بیماری‌هایی مانند گاشر، کیسون، سلول‌های داسی شکل، آمبولی شریانی، لوپوس، ترومبوز و واسکولیت و اختلالات میلوپرولیفراتیو درگیر هستند، از کاندیداهای ابتلا به سیاه شدن سر استخوان ران به‌شمار می‌آیند.

مهم‌ترین علائم عارضه سیاه شدن سر استخوان ران

اولین و مهم‌ترین نشانه سیاه شدن سر استخوان ران، درد شدید در ناحیه جلوی ران یا کشاله ران است. در ابتدا مقدار درد بسیار کم بوده و تنها در صورت فعالیت شدید بدنی قابل احساس است. اما بعد از رشد بیماری و گذشت زمان، شدت آن افزایش پیدا کرده و بیمار در زمان انجام فعالیت‌های معمولی نیز درد را احساس خواهد کرد. در نهایت مقدار درد تا حدی زیاد می‌شود که بیمار در حین استراحت نیز شرایط بسیار دشواری دارد.

پدیدار شدن مشکلات حرکتی در ناحیه مفصل ران نیز از دیگر علائم مهم عارضه نکروز مفصل ران به‌شمار می‌آید. باید اشاره کرد که به علت کوتاه شدن اندام تحتانی، بیمار در زمان راه رفتن دچار مشکل خواهد شد و لنگ زدن او افزایش پیدا می‌کند. با افزایش مدت زمان ابتلا به این عارضه، عضلات اطراف ران بیمار به دلیل عدم استفاده از آن‌ها ضعیف می‌شوند. این امر نیز خود می‌تواند باعث افزایش درد بیمار در زمان حرکت شود.
صرفا با بررسی ظاهری علائم نمی‌توان بیماری سیاه شدن سر استخوان ران را تشخیص داد. بلکه پزشکان برای تشخیص دقیق این بیماری باید انواع آزمایش‌ها و رادیوگرافی انجام دهند. البته باید اشاره کرد که در مراحل ابتدایی بیماری، رادیوگرافی نمی‌تواند برای تشخیص آن مفید باشد. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود که در این مرحله پزشکان از ام آر آی استفاده کنند. 
 

بهترین روش درمان نکروز چیست؟

به‌طور کلی برای درمان نکروز مفصل ران دو روش جراحی و غیر جراحی وجود دارد. پزشکان بسته به شرایط بیمار و میزان پیشرفت بیماری می‌توانند هر یک از این روش‌ها را انتخاب کنند. همان‌طور که مشخص است، در درمان غیر جراحی پزشکان با استفاده از دارو تلاش می‌کنند تا بیماری را درمان کنند. اما باید گفت که درمان غیر جراحی تنها در 10 درصد بیماران پاسخ مناسبی دارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که درمان جراحی اصلی‌ترین روش درمان نکروز مفصل ران به‌شمار می‌آید. اما کدام روش جراحی برای درمان سیاه شدن سر استخوان ران استفاده می‌شود؟
پزشکان عموما برای درمان نکروز مفصل ران به سراغ جراحی دکمپرشن سر استخوا‌ن ران می‌روند. اما اگر بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد، پزشکان چاره‌ای جز تعویض مفصل ران و جایگزینی آن با یک مفصل مصنوعی را ندارند. هرچند باید گفت که این جراحی بسیار موفقیت‌آمیز است و تقریبا تمام بیماران با انجام آن درمان شده‌اند.
 

درمان نکروز را به دکتر طاهری اعظم بسپارید

اگر با بیماری سیاه شدن سر استخوان ران درگیر هستید و می‌خواهید این عارضه را در سریع‌ترین زمان ممکن و تحت نظر یکی از ماهرترین و مجرب‌ترین جراحان ایران درمان کنید.

سوالات متداول

علائم سیاه شدن سر استخوان ران چیست؟

درد در ناحیه جلوی ران و کشاله ران از اصلی‌ترین نشانه‌های بروز این عارضه هستند. با این حال پیشرفت درد تا حدی که بیمار در زمان استراحت نیز احساس درد داشته باشد، اصلی‌ترین نشانه نکروز مفصل ران است.

نکروز مفصل ران چه درمانی دارد؟

به‌طور کلی برای درمان این عارضه از روش جراحی یا غیر جراحی استفاده می‌کنند. در روش جراحی عموما از دکمپرشن برای درمان معمولی و از تعویض مفصل ران برای درمان پیشرفته بیماری استفاده می‌شود. روش غیر جراحی نیز برای 10 درصد از بیماران که شرایط حادی ندارند، مناسب است. 

علت سیاه شدن سر استخوان ران چیست؟

مصرف الکل، مصرف مواد مخدر، مصرف داروهای حاوی کورتون، آسیب‌دیدگی در ناحیه مذکور و همچنین ابتلا به برخی بیماری‌ها از مهم‌ترین دلایل ابتلا به این عارضه هستند.

آیا درمان نکروز مفصل ران با طب سنتی ممکن است؟

خیر. سیاه شدن سر استخو‌ان ران یک بیماری جدی است که در مراحل پیشرفته می‌تواند با درد زیادی همراه باشد. در مراحل پیشرفته از جراحی تعویض مفصل ران برای درمان آن استفاده می‌شود. در نتیجه نمی‌توان این بیماری را با طب سنتی درمان کرد. تنها با استفاده از طب سنتی می‌توان گاها علائم اولیه یا همان درد نکروز مفصل ران را به‌صورت بسیار محدود کاهش داد (پیشنهاد نمی‌شود) و گاها با استفاده از این روش، شدت و تخریب مفصل نیز بیشتر خواهد شد.